Author:
Abstract
Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam gibi teistik dinler arasında gerek inanç esasları gerekse Tanrı anlayışı açısından bazı önemli farklar olmasına rağmen, Tanrı’nın birçok sıfatında, cehennemin varlığı ve orada çekilecek ceza konusunda görüş birliği olduğunu görürüz. Konumuzu ilgilendiren bu sıfatlar Tanrı’nın Kâdir-i Mutlak, Mutlak Adalet sahibi, Mutlak Âlim, Salt İyi, Merhamet sahibi Ebedi olması sıfatlarıdır. Fakat cehennemin teolojik tasvirlerini bu sıfatlara sahip bir varlık ile beraber düşündüğümüzde ortaya bazı problemlerin çıktığı açıktır. Çünkü bir dindar için tanrısal iyilik sadece dünyevi iyilik şeklinde algılanmaz. O, bu iyiliği metafizik ve aşkın bir tarzda da anlayarak onun anlam içeriğini çok daha farklı ve geniş tutabilir. Aynı şeyler adalet sıfatı için de söylenebilir. Tanrısal adalet sadece "göze göz dişe diş" şeklindeki eşitlikçi ve dengeleyici bir hukuk ilkesi olarak yorumlanmayabilir. Yine bazılarına göre merhametli bir Tanrı tasavvuru ile cehennemdeki korkunç işkenceler ve hem de bunların ebedi olarak yaşanacak olması Tanrı’nın merhamet sıfatı ile ilgili bazı sorunları beraberinde taşıyabilir. Ebedi cehennem inancı ile ilgili bazı teolog ve kelamcılar Allah dışında hiç bir varlığın bâki kalma vasfına haiz olamayacağı itirazını dile getirmişlerdir. Nasıl ki ezelde hiçbir şey Zât-ı Bârî ile beraber değildi ise, ebedde de böyle olacak, Allah’tan gayrı bir mevcut bulunmayacaktır.
Keywords
Abstract
Although there are some important differences between the theological religions such as Judaism, Christianity and Islam, both in terms of faith rudiments and God understanding, we see that there is a consensus in many of God's attributes and about the existence of hell and the punishment in hell.1 These attributes which concern our subject are God being Omnipotent, Absolute Justice, Absolute Wise, Pure Good, Mercy, Eternal. But when we consider the theological depictions of hell together with an entity with these attributes, it is clear that some problems occur. For a religionist, deific goodness is not only perceived as secular goodness. By understanding this kindness metaphysically and transcendently, He can keep its meaning much more diverse and wide. The same can be said fort he attribute ‘justice’. Deific justice may not only be interpreted as an equitable and balancing law principle in the form of "an ey efor an eye and a tooth for a tooth". Again, according to some, with a compassionate God vision, the terrible tortures in the hell, and their eternal living, may arise some problems about God's compassion. Some theologians hell have expressed the objection that no entity other than Allah can be vested with being everlasting, related to the belief about eternal hell faith. Just as nothing had ever been with Supreme Being in preeternity, it would be so in post eternity, and there would be no existence except Allah.