ÇETİN ÖNER’İN ROMANINDAKİ TOPLUMSAL HAFIZA MEKANLARI: “DAĞLARA YAZILIDIR” ÖRNEĞİ

Author:

Year-Number: 2019-25
Yayımlanma Tarihi: 2019-06-28 10:08:26.0
Language : Türkçe
Konu : Edebiyat Sosyolojisi
Number of pages: 262-277
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Bu çalışma Çerkes yazar Çetin Öner’in Dağlara Yazılıdır-1984 adlı romanının, Fransız tarihçi Pierre Nora’nın geliştirdiği hafıza mekânı kavramı açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Osmanlıdan günümüze Çerkes yazarlar, Çerkesleri konu edinen eserler yazmışlardır. Dolayısıyla bahse konu roman Yakın Dönem Çerkes Edebiyatı’nın Cumhuriyet Dönemi Türkçe yazılmış bir örneği niteliğindedir. Çalışmada Dağlara Yazılıdır romanı üzerinde ilişkisel türden bir tarama yapılmış ve betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. İnceleme sonucu romanda geleneksel ritüeller ile atlar, koku, kocakarı ilaçları, mızıka, saç kesme makinası, sürgün, savaş, ölüm, din, imam, mitoloji gibi hafıza mekanları bulunmuştur. Romanda yer alan bu hafıza mekanları, Çerkeslerin anavatanlarından uzakta sürdürdükleri yaşamlarında varolma, ayakta kalma çabası içerisinde tutundukları önemli hafıza mekanlarıdır. Romanda Çerkeslerin anavatan Heky (Xэky) yaşamı, Çerkeslerin Sürgünü, sürgün sonrası Hehes (Xэхэс) yaşamı, Rus-Kafkas Savaşları, Çerkeslerin Osmanlı’ya gelmelerinden sonra karşılaştıkları güçlükler, Seferberlik, Kurtuluş Savaşı, Ermeni Komitacılar ve Çukurova yaşamının güçlüğü bir çocuğun gözünden anlatılmaktadır. Eserin Çerkes kültürünün, geleneğe dayalı yaşam pratiklerinin, Çerkeslerin geçmişinin genç nesillere aktarılmasında ve değerler öğretiminde kullanılabileceği tarafımızdan değerlendirilmiştir.

Keywords

Abstract

This study aims to examine the novelist Cetin Oner's Mountains were Written -1984, in terms of the concept of memory space developed by French historian Pierre Nora. From the Ottoman to the present, Circassian writers have written works on the Circassians. Therefore, this novel is an example of the Circassian Literature in the Republican Period written in Turkish. In the study, a relational type survey was conducted on the novel Mountains were Written and analyzed with descriptive analysis method. As a result of the study, traditional rituals, horses, smell, crabs, harmonica, hair cutting machine, exile, war, death, religion, imam, mythology, such as memory spaces were found. These memory spaces in the novel are important places of memory where Circassians maintain their lives in their lives away from their homeland. In the novel, the homeland of Heky (Xэky) life, the exile of the Circassians, the life of Hehes (Xэхэс), the Russian-Caucasian wars, the difficulties of the Circassians after the arrival of the Ottomans, the mobilization, the War of Independence, the Armenian Committee and the difficulties of the life of Cukurova are explained from the eyes of a child. It has been evaluated by us that the Circassian culture, tradition-based life practices, Circassians' past can be used in the transfer of young generations and teaching values.

Keywords