Author :
Abstract
Günümüzde ilmi, teknolojik ve kültürel değişimin etkisiyle maddi-manevî hızlı bir değişim ve gelişim yaşanmaktadır. Kültürümüzdeki birtakım sağlıksız değişimler ve kültürel yozlaşma, dinî yaşantımızda, dine bakış açımızda birtakım iç ve dış kaynaklı olumsuz etkileri de beraberinde getirerek, ülkemizin millî ve manevi değerlerini de ciddi bir şekilde zedelemektedir. Eğitim, bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişim oluşturma sürecidir. Bilindiği gibi eğitimin amaçlarından biri de toplumun değer yargılarını bir sonraki kuşağa aktarmaktır. Bu aktarım sürecinde aile yani anne ve babalar, değerlerin aktarılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu sebeple hangi değerlerin veya değerler sisteminin ne şekilde aktarılacağı önem arz etmektedir. Bu değerlerin başında da dini ve manevi değerler gelmektedir. Bireyin bu değerleri kazanacağı, örnek alacağı yer olarak birlikte yaşadığı ailesi, dolayısıyla ebeveynleri gelir. Bu da Din eğitimi ile olmaktadır. Aile bireyleri, özellikle anne ve baba, çocuğun yetişmesinde, manevi değerleri kazanmasında, onlara rol model olmasında önemli bir yere sahiptir. Bu makalede amaçlanan, değerler eğitimi açısından aile içi iletişimin çocuk üzerine etkisi ile ilgili teorik bir yaklaşım sağlamaya çalışmaktır. Bundan dolayı da araştırmada tarama yöntemi kullanılarak literatür taraması yapılıp anlayıcı yaklaşımla konu ele alınmıştır. Ayrıca araştırma, Amerika'da Connecticut eyaletinde yaşayan Türk ailelerini ve çocukları üzerinde gözlem ve anket metodu ile desteklenmiştir. Aynı anda birçok kişinin görüşünü alabilmek için de anket metodu uygulanmıştır. 25.05.2016 tarihinde Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 4. sınıflardan 110 (64 Kız/46 Erkek) öğrenciye anket uygulanmıştır. Ankette öğrencilere kendi ailelerinin iletişim açısından tanımlamaları istenmiş, aynı zamanda ailelerinden örnek aldıkları ilk değerin ne olduğu açık uçlu sorularla sorgulanmıştır. Böylelikle aile içi iletişim ile kazanılan değer arasındaki ilişki ortaya çıkmıştır. Yukarıdaki bilgiler göz önünde bulundurularak araştırma; "Çocuk açısından değerlerin kazanımında aile içi iletişim ne derece etkilidir? Aile içi iletişim ve etkilenilen değer arasındaki ilişki nedir? Değerler eğitimi açısından ebeveyn çocuk ilişkisini olumsuz yönde etkileyen aile içi tutum ve davranışlar nelerdir? Olumsuz tutum ve davranışların önlenmesindeki çözümler nelerdir?" ekseninde ele alınacaktır. Sonuç olarak, çocukların ilk, en önemli ve öncelikli karakter şekillendiricisi, maddi manevi değer aktarımcısı anne-babasıdır. Karşılaşılan olayların üstesinden gelmesini bilen, sağlam karakterli, doğru düşünen, isabetli kararlar verebilen, olgun bir yetişkin olabilmek, kendisine rol-model olan aileden eğitimle başlar. Anketin sonucunda aile ortamında çocuğun takdir edilmesinin çocuğun eğitiminde ne kadar etkili olduğu ortaya çıkmaktadır. Aile ortamında konuşulmayan yalanlar çocukların doğruluk ve dürüstlük değerlerini kazanmasında etkili olduğu görülmektedir.
Keywords
Abstract
Today, thematerial-spiritual rapid change anddevelopment being experienced due to the impact of scientific, technologicaland cultural change. Some unhealthy changes in our culture and cultural degeneration,bringing with a number of internal and external negative effects on our religious life and ourperspective ofreligion, national and spiritual values ofour countryis also seriously damaged. As known, one of theaimsof education also to convey thevaluesofsocietyto the next generation. Families that parents play animportant role in the transmission of values in this transfer process. Thefamily Living with together, so parents is the first place to take sample of the individual and to gain these values. This also happens with religious education. Family members, especially parents, havean important place in that children's upbringing, in gaining spiritual valuesand being role model to them. This article is intended, is to try to provide a theoretical value on the impact on children's education in terms of family communication. Therefore, in the study issues were discussed using screening method and making literature with apprehend approach. In addition, research is supported by the observation techniques and survey methods. Survey methods were applied in order to get the opinion of many people at the same time. The survey were administered to students of Cukurova University Faculty of Theology of the class 4 110 (64 girls / 46 men) on 05/25/2016. The students in the survey were asked to identify their own family in terms of communication. At the same time, what is the first example of the value they receive from their families were questioned with open-ended questions. Thus arose the relationship between family communication and earned value. Considering the above information, research is discussed at the axis of questions, "to what extent is effective communication within the family in terms of child to gain values? What is the relationship between the earned value with communication within the family? What are the attitudes and behavior within the family that value affecting negatively the parent-child relationship in terms of education? What are the solutions prevention of negative attitudes and behaviors? " As a result, children's first and most important priority of character styling, material and moral values transfer is parents. It begins with education, which is itself a role-model family knowing the overcoming encountered incidents, robust character, thinking right, to give decisions are becoming a mature adult. The results of the survey applied research, in appreciation of the child it reveals how effective within family communication it is. In the family atmosphere of respect and love for the child who adopts the values of respect and love. Unspoken lie in a family environment, children are primarily embraced the values of integrity and honesty.
Keywords
- Akbaba ve Altun (2003). Eğitim yönetimi ve değerler. Değerler Eğitimi Dergisi. 1(1), 7-18.
- Akbaş, O. (2004). Türk Millî Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Akıncı, A. (2005). Hayata anlam vermede dinî değerlerin ve din öğretiminin rolü.Değerler Eği- timi Dergisi. 3.9: 7-24.
- Altan, M.Z. (2011).Çoklu zeka kuramı ve değerler eğitimi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi. 4, 53-57.Ankara.
- Aydın, M. Z. (2013). Ailede ahlak eğitimi.6. Baskı.İstanbul:Timaş Yayınları.
- Balcı, F.A.; Yanpar Yelken, T. (2010).İlköğretim Öğretmenlerinin Değer Kavramına Yükledikleri Anlamlar.Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.39:81-90.Ankara.
- Bilgin, Nuri (1995).Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar.İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Birekul, Mehmet (2013). Aile-Toplum İlişkisi. Sistematik Aile Sosyolojisi (Ed. Mustafa Aydın). Konya: Çizgi Yayınevi.
- Bulut: (2011). Atasözlerinin değerler eğitimindeki yeri.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trab- zon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Cebeci, Suat (2005). Din eğitimi bilimi ve Türkiye'de din eğitimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Cevizci, Ahmet (2003). Felsefe terimleri sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
- Chapman, G. ve Camphell, R. (2012).Çocuklar için beş sevgi dili.İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Çamdereli, M. (2015). İletişime Giriş. 2. Baskı. İstanbul. DEM Yayınları.
- Demir, Ö. ve Acar, M. (1992). Sosyal Bilimler Sözlüğü. İstanbul: Ağaç Yayınları.
- Doğan, Lütfi (2012).Toplumun temelini sarsan belli başlı problemler (Huzur ve Saadetin Esasla- rı). Ankara: DİB Yayınları.
- Dryler, Helen (1998), Parental role models, gender and educational choice,The British Journal of Sociology, Vol. 49, No. 3.
- Ekşi, Halil (2003). Temel İnsani Değerlerin Kazanılmasında Bir Yaklaşım: Karakter Eğitimi Prog- ramları. Değerler Eğitimi Dergisi. Cilt I, Sayı 1, (79-96).
- Ertürk, Selahattin (1975). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Yelken Tepe Yayınları.
- Fichter, J. (2006). Sosyoloji Nedir. (Çev. Nilgün Çelebi). Ankara: Anı Yayınevi.
- Goleman, Daniel (1998). Duygusal Zeka, (Çev. B. Seçkin Yüksel). İstanbul: Varlık Yayınları.
- Gray, John (2008).Erkekler mars'tan kadınlar venüs'ten. (Çev.: G. Şen). 13. Baskı. İstanbul. Altın Kitaplar Yayınları.
- Gülerce, Aydan (1996).Türkiye'de ailelerin psikolojik örüntüleri. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
- Güneş, A. (2010).Aile içi iletişimin temel esasları. Bir Değer Olarak Aile, Konferanslar Tebliği. Antalya.
- Gürüz, Demet; Eğinli, Temel, Ayşen (2008). İletişim Becerileri.Ankara: Nobel Yayınevi.
- Halstead, J. M. ve Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: a Review Of Recent Research.
- Halstead, Mark (1996). Values in education and education in values. Valuesand Values Educa- tion in Schools. London: The Falmer.
- Hökelekli, Hayati (2009).Çocuk, genç, aile psikolojisi ve din. İstanbul: DEM Yayınları.
- Hökelekli, H. (2013).Psikoloji, din ve eğitim yönüyle insani değerler. İstanbul: DEM Yayınları.
- Kalyoncu, Hamdi (2016).Erkek kadından ne bekler?.İstanbul: Yediveren Yayınları.
- Kapaklıkaya, Alişan (2015). Sen hiç kendini yaşadın mı?.İstanbul: Yediveren Yayınları.
- Karaman, Hayrettin (2006).İslam 'da kadın ve aile.İstanbul: Ensar Yayınları.
- Kaymakcan, R. ve Meydan, H. (2011). Din kültürü ve ahlâk bilgisi programları ve öğretmenleri- ne göre değerler eğitimi. Değerler Eğitimi Dergisi. 9.21: 29-55.
- Kaymakcan, R. ve Meydan, H. (2014). Ahlak değerler ve eğitimi. İstanbul: DEM.
- Kızılçelik: ve Erjem, Y. (1994).Sosyoloji terimleri sözlüğü. Ankara: Atilla Yayınevi.
- Kızılkaya, M. (2011).İslam'da evlilik ve aile okulu. İstanbul: Hayat Yayınevi.
- Kocaçınar, Muhip (1969).Genel öğretim metodu. İzmir Eğitim Enstitüsü Ders Kitapları Yayınları: 2. İstanbul: As Yayınları.
- Köknel, Ö. (2007).Çatışan değerlerimiz. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınları.
- Köylü, Mustafa (2012).Din eğitimi.(Ed.: M. Köylü, N. Altaş).2. Baskı. Ankara: Gündüz Yayınları.
- Mengüşoğlu, Takiyettin (1988). İnsan felsefesi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Özdoğan, Ö. (2008).İnsana manevi-psikolojik yaklaşım. AÜİFD, Ankara: Ankara Üniversitesi Ya- yınları.
- Özensel, E. (2003). Sosyolojik bir olgu olarak değer. Değerler Eğitimi Dergisi. 1.3:217-239.
- Özgüven, İ. (2000).Evlilik ve aile terapisi. Ankara: PDREM Yayınları.
- Özgüven, İ. (2005).Ailede iletişim ve yaşam. 1. Baskı, Ankara: PDREM Yayınları.
- Peker, Hüseyin (2000). Din Psikolojisi, Samsun: Aksiseda.
- Selçuk, Mualla (1990). Çocuğun eğitiminde dinî motifler, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayın- ları.
- Şahinkaya, Rezan (1981). Aile ilişkileri. Ankara: Kardeş Yayınları.
- Tarhan, Nevzat ( 2006).Evlilik psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Tarhan, Nevzat (2010). Aile içi şiddet. Bir Değer Olarak Aile, Konferanslar Tebliği. Antalya
- Tarhan, Nevzat (2012).Güzel insan modeli. İstanbul: Timaş Yayınları.
- TDK Türkçe Sözlük (2005). empati md., 10. Baskı. Ankara: TDK Yayınları.
- Tosun, Cemal (2012). Din eğitimi bilimine giriş. 7. Baskı. Ankara: PegemA Yayınevi.
- Türkiye'de Aile Değerleri Araştırması (2010).Ankara.
- Twenge, Jean M. (2013). "Ben" Nesli. 4. Baskı. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Yalçın, Aktosun, Yasemin (2007).Evli misiniz, Eşli misiniz?. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Yaman, H., Taflan S. ve S. Çolak. (2009). İlköğretim İkinci kademe türkçe ders kitaplarında yer alan değerler.Değerler Eğitimi Dergisi. 7.18: 107-120.
- Yavuz, Kerim (1987).Çocukta dini duygu ve düşüncenin gelişmesi. Ankara: DİB Yayınları.
- Yavuzer, H. (2005). Çocuk psikolojisi, 27. Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Yavuzer, H. (2010). Yaygın anne baba tutumları. Çocuk ve Ergen Eğitiminde Anne Baba Tutumları.(Ed.:Catic N, T. )İstanbul: TİMAŞ Yayınları.
- Yavuzer, H. (2011).Evlilik okulu. 7. Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Yavuzer, H. (2014).Ana-baba okulu. 19. Baskı.İstanbul.Remzi Kitabevi.
- Yavuzer, H. (2014).Anne-baba ve çocuk. 25. Baskı.İstanbul.Remzi Kitabevi.
- Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış.Türklük Bilimi Araştırmaları.19: 499-522.
- Yörükoğlu, Atalay (1994). Çocuk ruh sağlığı, 19. Basım. İstanbul: Özgür Yayınları.
