Author :
Abstract
Ahlak her toplumun varlığını bir düzen içinde devam ettirmesi için gerekli olan vazgeçilemez bir unsurdur. Ahlakın varlığını devam ettirmesi ise bir takım değerlere bağlıdır. Modernleşme ve sekülerleşme süreçlerinde bu değerlerin değişebildiği görülür. Sekülerleşmenin içinden doğduğu Protestanlık mezhebi ahlakı, dini bağlamından uzaklaştırıp insani değer ve iradenin ürünü yapar. Bu süreç sekülerliği getiren Protestanlığın dini- dünyevi ayrımı yapmaya çalışan bir düşünsel hareket olarak doğması nedeniyle olmuştur. Peki sekülerleşen fakat hristiyan olmayan İslam toplumlarında ve Türkiye’de bu süreç nasıl işlemektedir. Ahlaki değerlerin dinden beslendiği bir ülkede ahlakı dini unsurlar harici bir değerler sistemine dayandırmaya çalışan bir meta anlatının serüveni nasıldır. Türkiye’de modernleşme ve sekülerleşme süreçleri sonucunda ahlaka yön veren değerler dinden bağımsız olarak varolmuş mudur? Bu sorulara cevap arayan makalemiz ayrıca her tartışmada sonuç cümlesi olarak ortaya çıkan ahlaki zaafiyet sorununa da kısa cevaplar vermeye çalışmaktadır. Bu bağlamda yaptığımız tespitler yakın tarihimizde görülen davranış ve norm sapmalarının nedenlerini de ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Keywords
Abstract
Morality is an indispensable fact to keep every society's existence in order. The continuity of morality depends on a number of values. It can be seen that these values can change during the processes of modernization and secularization. The Protestant sectarianism that comes out of the secularisation makes the morality a product of human worth and wisdom. This process was due to the birth of the secular Protestantism as an intellectual movement seeking religioussecularism. Well, How does this process work in secularized but non-Christian Islamic societies and in Turkey. How is the adventure of a great narrative trying to base its ethics on an external system of values in a society where ethical values are fed from it. As a result of the processes of modernization and secularization in Turkey, are moral values independent from religion? Our article, which is seeking answers to these questions, also tries to give short answers to the problem of moral weakness that arises as a conclusion in every discussion. The determinations we made in this context are aimed to reveal the causes of behavior and norm deviations in our recent history.
Keywords
- 1 Burada sekülerliğin ve ahlakın en nihayetinde dine dayanması ile Protestanlık düşüncesi kapsamında yöneticinin dünyayı Tanrı adına iyi yönetmesi için seküler bir yönetim sergilemesinin öngörülmesini kasdediyoruz. Daha geniş bilgi için bkz. Hakan Olgun, Sekülerliğin Teolojik Kurgusu Protestanlık, İstanbul: İz Yay., 2006, s. 230 vd.
- 2 Narsisizm’in Batı toplumlarını ve dünyayı nasıl tehdit ettiğini ve tarihsel seyrini görmek için bkz. Jean M. Twenge ve W. Keith Campbell, Asrın Vebası Narsisizm İlleti (Çev. Özlem Korkmaz), İstanbul: Kaknüs Yay., 2010, ss. 93-110. Kaynaklar
- Aslanoğlu, İbrahim (2005), “Türk Değerleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Küreselleşme Karşısın- da Değerlerimiz Sempozyumu, 3-4 Haziran 2005, Felsefe Dünyası Dergisi, 2005/41, ss. 64-77.
- Ayengin, Tevhit (2003), “İslam da İktisadi Hayatın Ahlaki Boyutu”, İslami Araştırmalar Dergisi, Sayı 4.
- Bodur, Hüsnü Ezber (2007), “Sekt (Fırka) Tipi Dini Organizasyonun Örneği Olarak Haricilik Hare- ketine Sosyolojik Bir Bakış, KSÜ. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10, ss. 25-53.
- Çapcıoğlu, İhsan ve Çapcıoğlu, Fatma (2015), “Popüler Kültürün Metalaştırdığı Değerlerimizi Nasıl Yeniden İnşa Edelim?”, ss. 21-29, Uluslararası İnsani Değerlerin Yeniden İnşası Sempozyumu Tebliğler Kitabı, (ed. Cengiz Gündoğdu), Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
- Erdem, Hüsamettin (1996), Son Devir Osmanlı Düşüncesinde Ahlak, Konya: Sebat Ofset.
- Erten, Hayri (2012), “Toplumumuzda Ahlaki Değerlerin Sosyal Kontrol İşlevi”, Modern Çağda Ahlak Sempozyumu Kitabı, Konya: Konya İlahiyat Derneği Yayınları.
- Furseth, Inger, Repstad Pal (2011), Din Sosyolojisine Giriş: Klasik ve Çağdaş Kuramlar, (Çev. ve Notlar: İhsan Çapcıoğlu, Halil Aydınalp), Ankara: Birleşik Yayınları.
- Günay, Ünver (2005), Din Sosyolojisi, 6. Baskı, İstanbul: İnsan Yayınları.
- Güngör, Erol (1998), Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar, İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Işık, Oğuz, Pınarcıoğlu, Melih, M. (2005), Nöbetleşe Yoksulluk Gecekondulaşma ve Kent Yoksul- ları: Sultanbeyli Örneği, 5. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Karahan, Fazıl (2012), “Niçin Ahlaklı Olmalıyım”, Modern Çağda Ahlak Sempozyumu Kitabı, Konya: Konya İlahiyat Derneği Yayınları.
- Kivisto, Peter (2008), Sosyolojinin Temel Kavramları (Çev. ve Notlar İhsan Çapcıoğlu, Sefer Ya- vuz), Ankara: Birleşik Yayınları.
- Kurt, İhsan (1991), Türk Atasözlerine Psikolojik Bir Yaklaşım, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Lewis, Bernard (2009), Modern Türkiye’nin Doğuşu, (Çev. Boğaç Babür Turna), Ankara: Arkadaş
- Olgun, Hakan (2006), Sekülerliğin Teolojik Kurgusu Protestanlık, İstanbul: İz Yayınları.
- Özlem, Doğan (2010), Etik Ahlak Felsefesi, Ankara: Say Yayınları.
- Toktaş, Fatih (2012), “Modernitenin Dini Ahlak’a Meydan Okumasına İlişkin Bir Çözümleme: Feuerbach Örneği”, Modern Çağda Ahlak Sempozyumu Kitabı, Konya: Konya İlahiyat Derneği Yayınları.
- Twenge, Jean M. (2010), Campbell, W. Keith (2010), Asrın Vebası Narsisizm İlleti (Çev. Özlem Korkmaz), İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Uygun, Ayşe (2006), Kentleşme Sürecinde Ahlaki Değerler, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İs- tanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
