Author :
Abstract
Keywords
Abstract
Main aim of the essay to establish a close relationship between Social Sciences, particularly Sociology of Knowledge, and Theology (Kalam). In realising the aim the argued connection between Theology and Philosophy of Social Sciences will be discussed too. In the process, re‐construction of Kalam is going to be subject of inquiry and ways of doing this shall be examined.
Keywords
- (2) Kelâm İlmi’nde “yenilik” çabalarının kısa tarihi için bkz. Harputî, 2005 içinde Muammer Esen’ce yazılan Giriş. Aynı konuda tartışma ve teklifler için; Baloğlu‐Ünal, 2000. Tek başına ve çift tırnak içinde “Kelâm” ile hep Kur’an kastedilecektir. Kitapların bazen yakılma nedeni budur. Herkesin yanlış dediğine doğru diyen metin, varolmaya devam ettiği sürece, sonsuza dek “yanlışıyla yaşar” (Ong, 1995: 98). “Kader” konusuna farklı maksatlarla geri dönebileceğiz. Orhan Türkdoğan, bilimin “kesinlik kazanmayan temellerini” sıralayıp “ka‐nıtlanmaları mümkün değildir” der (Türkdoğan, 2000: 212‐213). Buraya “kanıtlan‐maları” olarak al‐ dığımız kelime, “kanıtlanmamaları” yazılmış. Öncesine sonrasına baktığımızda yanlış ya‐ zıldığı anlaşılmaktadır. S. 213, sondan 4. satır başı. Böylece, bir kelime “lafzen” mevcut ise de “anlam olarak” mevcut olmayabilir şeklindeki hermeneutiksel ilkemizin çok açık uygulanışını da sergilemişizdir. Okuyucu bunun başka örneklerini diğer telif ve tercüme‐ lerimizde de bulabilir. konularından gibi meselelerin BF SBF eserlerinde asla yer alamayacağı söylenerek itiraz edilebilir. Ama bu eserlerde, hele mesela Locke ve Berkeley söz konusu ise, bir şekilde işlendikleri de iddia edilebilir. İddiamızı destekler mi emin değilsek de bkz. (Açıköz, 2003).
- (11) İki tutumun ontolojik, doğası, varsa‐yımları alabildiğince ayrıntıları için bkz. (Çiftçi, 2003).
- (13) Bu ve diğer konular açısından hemen hemen tüm Kelam kuramlarını kısa kısa ele alan bir çalışma için bkz. (Tritton, 1978).
- (14) “Sir, I have no need of such an hypothesis.” (Hobsbawn, 1985: 267). Bura‐daki ve çevi‐ rideki vurgu bize ait.
- (16) En azından “Tanrı fikri”ne yer açtığına imâda bulunulduğu izlenimi veren analizler bkz. (Güngör, 1993: 61‐78). Muhammed İkbâl imâ etmenin ötesine geçmekteydi görü‐ nüyor. Bir çevirimiz vesilesiyle İkbal’e yönelttiğimiz eleştiriler için bkz. (Rahman, 2000: 88, 18. dipnot ‐çevirenin notu). Acaba Türkdoğan’dan da böyle bir imâ çıkarsanabilir mi? Bilimsel Araştırma Metodolojisi, “Modern Fizik ve Evren Teorisi” başlığı.
- (20) Nelson Goodman Ways of Worldmaking, Peter L. Berger The Sacred Canopy, Clifford Geertz The İnterpretation of Cultures çalışmaları, Berger hariç, münhasıran “bilgi sosyo‐ loji”si merkezli konuşmasalar da bu hususu işlerler. Onun mahsusen “dinsel deneyim” ile ilişkisi bakımından incelenişi için bkz. (Proudfoot, 1985).
- (22) Berger ve Luckmann’ın Social Construction of Reality adlı eserine müraca‐atla “sembo‐ lik evren” tabirinin güzel bir sunuluşu için bkz. (Brent, 1975: 212‐213).
- Berger, P. L. & T. Luckmann, “Sociology of Religion and Sociology of Knowledge”, Sociology of Religion, ed. Roland Robertson, Penguin Books, Middlesex 1969.
- Berger, P. L. ve T. Luckmann, “The Social Construction of Reality”, Modern Sociology, ed. P. Worsley, The Open University, New York 1966 (2. baskı).
- Berger, P. L, “Dinî ve Toplumsal Kurumların Değişimi”, çev. Adil Çiftçi, Din ve Modernlik: Toplumbilim Yazıları I, Ankara Okulu, Ankara 2002 içinde.
- Brent, A., “The Sociology of Knowledge and Epistemology”, British Journal of Educational Studies, Vol XXIII No 2 June 1975.
- Cobb, J. B., Process Theology as Political Theology, Manchester University Press, Manchester 1982.
- Çiftçi, A., “Toplumbilimi, Teoloji ve Bilgi Sosyolojisi”, Din ve Modernlik: Toplumbilim Yazıları I, Ankara Okulu, Ankara 2002.
- Çiftçi, A., Fazlur Rahman ile İslam’ı Yeniden Düşünmek, Kitabiyat Yayınları, Ankara 2001 (2. baskı).
- Green, R. M., Religion and Moral Reason: A New Method for Comparative Study, Oxford University Press, Oxford 1988.
- Geertz, C., “Religion as a Cultural System”, ed. M. Banton, Anthropological Approaches to the Study of Religion, London 1966.
- Harputî, A., Kelâm Tarihi, sadeleştiren ve notlandıran Muammer Esen, Ankara Okulu, Ankara 2005, Giriş.
- Martin, D. ve diğerleri, Sociology and Theology: Alliance and Conflict, St. Martin’s Press, New York 1980.
- McGuire, M. B., Religion: The Social Context, Wadsworth Publishing Company, Belmont‐ California 1992 (3. baskı).
- Rahman, F., “Hukuk ve Teolojinin Karşılıklı Bağımlılığı”, İslamî Yenilenme: Makaleler II, (çev. Adil Çiftçi), Ankara Okulu, Ankara 2000 (2. baskı).
- Ryba, T., The Essence of Phenomenolog and Its Meaning for the Scientific Study of Religion, Peter Lang, New York 1991.
