Author :
Abstract
Yaşlı bireyin bakımı geleneksel toplumda aile üyeleri tarafından yapılmaktadır. Ancak kente göçün artması ve bu yeni yerleşim yerinde kadın da dahil aile fertlerinin çalışma hayatına girmeleri evde yaşlıya bakılmasını zorlaştırmıştır. Böylelikle yaşlı birey huzurevine bırakılma ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu makale, geniş aileden çekirdek aileye evrilen toplumsal yapı içindeki yaşlının zorunlu mekân değişimini konu edinmiştir. Ayrıca bu zorunlu değişim sonucunda yapısal işlevselci yaklaşımla konu ele alınmaya çalışılmış ve bu süreçte manevi desteğin yaşlının huzurevine adaptasyonuna olumlu etki yapıp yapmadığı konu edinmiştir. İki bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde aile türleri, huzurevi ve manevi bakıma dair kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. İkinci bölümde ise yaşlılık teorileri, modernleşme ve modernleşmenin unsuru olan bireyselleşme konusu ele alınmıştır. Sonuç olarak modernleşme sürecinde yaşlının yaşamdan geri çekilme teorisinde olduğu gibi bir pasifleşmenin olmadığı görülmüştür. Ayrıca huzurevine yerleşen yaşlının manevi desteğe ihtiyaç duyacağı ve psikososyal teoride olduğu gibi manevi destekle yaşlının verimli olacağı sayıltısı, yaşlı bireyin yaşam boyu huzurlu kılacağı görülmüştür.
Keywords
Abstract
In traditional society, the elderly are cared for by family members. However, the increase in the migration to the city and the family members including women joining working in this new settlement made it difficult to look after the elderly at home. Thus, the elderly person is confronted with being left to stay in a nursing home. This article deals with the necessity of changing the place of the elderly within the social structure evolving from extended family to nuclear family. In addition, as a result of this compulsory change, the topic was addressed with structural functionalist approach and in this process whether the moral support had a positive effect on the adaptation of the elderly to the nursing home was considered. In the first part of the study which consists of two chapters, a conceptual framework on family types, nursing home and spiritual care was formed. In the second part, the elderly theories, modernization and individualization which is an element of modernization are discussed. As a conclusion, it is observed that there is no passivization in the modernization process as in the theory of retreat from the elderly. Furthermore, it is seen that the elderly who settled in the nursing home will need spiritual support and that the elderly will be productive with spiritual support as in psycho-social theory, and it will be seen that the elderly individual will be peaceful for life.
Keywords
- Akay, M.; Şahin, Z. (2017). Türkiye’de Ve Dünyada Hastane Hizmetleri Bağlamında Manevi
- Akay, M.; Şahin, Z. (2017). Türkiye’de Ve Dünyada Hastane Hizmetleri Bağlamında Manevi Bakım. Uluslararası Multidisipliner Çalışmaları Kongresi,
- Altan, Ö. Z. (2010). Sosyal Politika. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. Albayrak, Ş. (2018). ABD’de Din-Devlet İlişkileri. İstanbul: İz Yayıncılık.
- Ardahan, M. (2010). Yaşlılık ve Huzurevi, Ankara: Aile ve Toplum Yıl: 11 Cilt: 5 Sayı: 20 Ocak-Şubat-Mart, ISSN: 1303-0256.
- Aydınalp, H. (2012). Gerede’de Dini Hayat din Kurumu Üzerine Sosyolojik bir Araştırma. Bolu: Gerede Belediyesi Kültür Yayınları.
- Aygül, A. (2009). Yaşlılarda Sosyal ve Manevi Bakım. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, SBE).
- Baran, G. Ve Çoban, S. (2012). Kuramsal Açıdan Kuşaklar Arası Dayanışma: Yaşlı-Genç İlişkileri, S.189-204 (Metin, Ayhan; Özmete, Emine, Vd. Der. A.G.E. 2012,) Ankara.
- Baumann, Z. (1999). Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksullar. Çev: Ümit Öktem, İstanbul: Sarmal Yayınevi.
- Baumann, Z. (2005). Bireyselleşmiş Toplum. Çev: Yavuz Alagon, İstanbul: Ayrıntı Yay.Berkes, N. (1942). Bazı Ankara Köyleri Üzerine Araştırma. Ankara: Uzluk Yayınevi.
- Birol, L. (1993). Yaşlılık Ve Yaşlı Hasta Bakımı. Ankara: İç Hastalıkları Hemşireliği, Geliştirilmiş IV. Baskı
- Boratav, K. (1980). Tarımsal Yapilar Ve Kapitalizm, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi. Canatan, K. ve Yıldırım, E. (2016). Aile Sosyolojisi. İstanbul: Açılım kitap Yayınları.
- Danış, M. Z. (2009). Türkiye’de Yaşlı Nüfusun Yalnızlık Ve Yoksulluk Durumları Ve Sosyal Hizmet Uygulamaları Açısından Çıkarımları. Toplum Ve Sosyal Hizmet Dergisi, Sayı. 1.
- Danış, M. Z. (2006). Toplum Temelli Bakım Anlayışı, Özveri Dergisi, http://www.ozida.gov.tr/ozveri/ov3/ov3ttrbakim.htm
- Davarcı, M. (2008). Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Dersinin Öğrencilerin Sosyalleşmesine Etkisi. Y. Lisans Tezi, Çukurova Ü. SBE, Felsefe Ve Din Bilimleri ABD, S.1-114.
- Doğan, B. (2007). Yönetim ve Örgüt Kuramlarının Tasnifinde Modern ve Postmodern Ayrımı. İstanbul: Marmara Ünv İ.İ.B.F. Dergisi, C. XXIII, Sayı: 2
- Durak, Mithat, (2012). Yaşlılık Döneminde Psikososyal Ve Bilişsel Gelişim. İstanbul: Açılım Kitap.
- Durgun, B., Tümerdem,Y. (1999). Kentleşme ve yaşlılara sunulan hizmetler. Ankara: Geriatri, 2: 115-120.
- Dönmezer, S. (1999). Toplumbilim. 12. baskı, İstanbul: Beta Yay.
- Ersanlı, E. (2008). Yaşlıya Bakım Hizmetleri, Psikolojik, Sosyal Ve Bedensel Açıdan Yaşlılık. Ankara: Pegem Akademi
- Eryılmaz, A. (2012). Bir Yaşam Dönemi Olarak Yetişkinlik: Tanımı, Ölçütleri Ve Kuramları.S.49-84 (Ed. Bacanlı, Hasan & Işık Terzi, Şerife, 2012, „Yetişkinlik Ve Yaşlılık: Gelişimi Ve Psikolojisi‟, B.1/2. İstanbul: Açılım Kitap.
- Giddens, A. (1992). Modernliğin Sonuçları. Çev: Ersin Kuşdil, İstanbul: Ayrıntı Yay.
- Giddens, A. (2000). Sosyoloji. Çev: Hüseyin Özel ve Cemal Güzel. Ankara: Ayraç Yayınları.Göksoy, T. (2004). Geriatrik Rehabilitasyon. Ankara: Klinik Aktüel Tıp, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi, 4:39-47.
- Günay, Ü. (1999). Erzurum Ve Çevre Köylerinde Dinî Hayat, İstanbul: Erzurum Kitaplığı.
- Güler, Ç. (1998). Yaşlılıkta Tanımlar Ve Yaşlılık Üstüne Söylenenler. Ankara: Geriatri, 1:105.Güngör, Ö. (2012). 1. ve 2. Nesil Türk Gençlerinin Ailede Dini Sosyalleşmeleri: New Jersey, USA Örneği. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi.
- Güran, N. (1983). Çocuklar için Kurum Bakımı ve Sosyal Hizmet. Prof. Dr. İbrahim Yasa’ya Armağan, Ankara: AÜ. SBF Yay, Ayrı Basım.
- Gürses, İ. & Kılavuz, M. A. (2011). Erikson’un Psiko-Sosyal Gelişim Dönemleri TeorisiAçısından Kuşaklar Arası Din Eğitimi ve İletişiminin Önemi. Bursa: Uludağ Üniversitesi İ. F. Dergisi, 2011, C.20, S.2, S.153-166
- Hökelekli, H. (1991). Ölüm Ve Ölüm Ötesi Psikolojisi. Bursa: Uludağ Üniversitesi İ. F. Dergisi, Sayı:3, C:3, S.151-165
- İlhan, T. (2012). Orta Yetişkinlik Döneminde Psikososyal Ve Bilişsel Gelişim. S.239-272 (Ed.Bacanlı, Hasan & Işık Terzi, Şerife, Yetişkinlik Ve Yaşlılık: Gelişimi Ve Psikolojisi, 2012, B.2/6, Açılım Kitap, İstanbul)
- İnce, A. (2013). Elli ve Üzeri Yaş Grubundaki Üniversite Mezunlarında Dini Hayat. Toplum Bilimleri Dergisi, Ocak – Haziran.
- Kalın, İ. (2013). Akıl ve Erdem. İstanbul: Küre yayınları.
- Kalınkara, V. (2011). Temel Gerontoloji: Yaşlılık Bilimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık.
- Kandiyoti, D. (1984). Aile Yapısında Değişme ve Süreklilik: Karşılaştırmalı bir Yaklaşım[Change and continuity in family structure: A comparative approach], In T. Erder (Ed.),Türkiye’de ailenin değişimi: Toplumbilimsel incelemeler [The change of family in Turkey: Sociological investigations] (pp. 15-33). Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği
- Kara, B. (2008). Sosyal Haklar ve Özel Olarak Korunması Gereken Kişiler, Doktora Tezi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Karagül, A. (2012). Manevi Bakım, Anlamı, Önemi, Yöntemi Ve Eğitimi: Hollanda Örneği. İstanbul: Dini Araştırmalar Dergisi, Ocak-Haziran 2012, Sayı: 40
- Kayıklık, H. (2011). Din Psikolojisi: Bireysel Dindarlık Üzerine. Adana: Karahan Kitabevi.
- Kıray, M. (1984). Büyük Kent ve Değişen Aile. Türkiye’de Ailenin Değişimi (der.T.Erder), Ankara: Türk Sosyal Bilimler Derneği.
- Köktaş, M. E. (1993). Türkiye’de Dini Hayat -İzmir Örneği-. İstanbul: İşaret Yayınları.Kumar, K. (2013). Sanayi Sonrası Toplumdan Post-Modern Topluma: Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları. Çev: Mehmet Küçü. Ankara: Dost Kitabevi Yayınlar.
- Mcfadden, S. H. (2013). Bağlantı Noktaları: Gerontoloji Ve Din Psikolojisi. Çev. Ece Erbuğ,S.333-359 (Der. Paloutzıan, Raymond F. & Park, Crystal L. A.G.E. 2013, C.1, B.2/9. Ankara: Phoenix Yayınevi.
- Müftüler-Baç M , Cihangir D . The Unıted States And The European Unıon: TransatlantıcRelatıons, Multılateralısm And Internatıonal Stabılıty. Marmara Üniversitesi Avrupa Topluluğu Enstitüsü Avrupa Araştırmaları Dergisi. 2016; 24(1): 68-43.
- Onur, H. ve Koyuncu, B. (2004). Hegemonik Erkekliğin Görünmeyen Yüzü: SosyalizasyonSürecinde Erkeklik Oluşumları ve Krizleri Üzerine Düşünceler, Toplum Ve Bilim, 101, 31-50.Özen, S. (1996). Kentlileşme Sürecinde Ailede Kuşaklararası İlişkiler. İzmir: Edebiyat Fakültesi Yayınları, No: 86
- Özbay, F. (2015). Aile, Kent Ve Nüfus. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Parsons, T. ve Bales, R. F. (1955). Family, Socialization And Interraction Process, The Free Press, New York.
- Parsons, T. (1959), The Social Structure Of The Family, Thefamily, It's Function And Destiniy (Ed). Ruth Manda Anshen, Harper Brothers Publishers, New York.
- Sayın, Ö. (1990). Aile Sosyolojisi. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.
- Selvi, Ö.; Ünal, N. (2008). Evde Bakım ve Tedavi, Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi, cilt:6, sayı:4Seyyar, A. (2001). Sosyal Siyaset Açısından Özürlülüğe Karşı Mücadele. İstanbul: Türdav Yay. Seyyar, A. (2004). Sosyal Siyaset Terimleri. İstanbul: Beta Basım yayın.
- Seyyar, A. (2007). Bakıma Muhtaç Özürlülere Dönük Manevi Bakım Uygulamaları. Ankara: I. Din Hizmetleri Sempozyumu( 3-4 Kasım 2007), Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, C. 2
- Seyyar, A. (2015). Manevi Sosyal Hizmetler. İstanbul: Rağbet Yay.
- Seyyar, A. (2015). Sosyal Hizmetlerde Bakım Terimleri. İstanbul: Rağbet Yayınları. Sezen, Y. (1993). Türk Toplumunun Laiklik Anlayışı. İstanbul: M.Ü.4.F.V. Yay.
- Slattery, Martın, (2007). Sosyolojide Temel Fikirler. Çev. Ümit Tatlıcan & Gülhan Demiriz. İstanbul: Sentez Yayıncılık.
- Swıngewood, A. (2010), Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi, Çev: Osman Akınhay), Ankara: Bilim Ve Sanat Yayınları.
- Şafak, E. Ve Bayık, A. (2004). Hemşirelik ve Manevi Bakım. Sivas: C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi
- Şenol, D.; Erdem, S. (2017). Yaşlılık Ve Yaşlı Kadınlarda Huzurevi Algısı: Nitel Bir Çalışma. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 2, Oca 2017.
- Talu, N. (2010). Modernlik söylemi: endişeli bakışlarda modern birey. Metu Journal Of The Faculty Of Architecture, (27:2) 141-171.
- Tufan, İ. (2010). Gerontolojiye Giriş. Antalya: Gore Yayınları.Üçok, A. (2018). Yaşlılıkta Aktivite Kuramı İle Yaşamdan Kopma Kuramının Karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Sayı: 56
- Yavuz, S; Yüceşahin, M. (2012). Türkiye’de Hane halkı Kompozisyonlarında Değişimler ve Bölgesel Farklılaşmalar. Ankara: Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, Bahar 2012, C.15, S.1.
- Yılmaz, M. (2011). Holistik Bakımın Bir Boyutu: Spiritualite, Doğası Ve Hemşirelikle İlişkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14 (2), 61-70.
- Wagner, P. (1996). Modernliğin Sosyolojisi. Çev: Mehmet Küçük, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.Wallance, Ruth Ve Wolf, Alison (2012). Çağdaş Sosyoloji Kuramları, Çev: Leyla Elburuz, M. Rami Ayas), İzmir: Punto Yayınları.
