Kodlama-Kodaçımı Bağlamında Nuri Bilge Ceylan Sinemasındaki Dini Figürler: Ahlat Ağacı ve Kış Uykusu Örnekleri
Author :
Abstract
Sinema içinde doğduğu toplumun kültürel, siyasal, ekonomik, sosyal yapısını yansıtmakta önemli bir yere sahiptir. Sinema, toplumsal değişim ve dönüşümlerin sanatsal bir ifadesidir. Bu bağlamda düşünüldüğünde sinema filmlerinin incelenmesi, toplumsal kırılma noktalarının anlaşılmasında bir imkân sahasıdır. Bu çalışmada popüler kültür, sinema ve din ilişkisi incelenmiştir. Nuri Bilge Ceylan’ın Ahlat Ağacı ve Kış Uykusu filmlerindeki dini figürler yeni gerçekçilik bağlamında Stuart Hall’un kodlama-kodaçımı teorisi çerçevesinde durum analizi yöntemiyle ele alınmıştır. Ceylan’ın yönetmenliğini yaptığı filmler incelendiğinde “yeni gerçekçilik” akımından etkilendiği görülmektedir. Ancak Ceylan’ın son filmlerinde yeni gerçekçiliğin etkisi azalmıştır. Uluslararası alanda önem taşıyan ödüller alması, yüksek prodüksiyonlu yapımlar beraberinde popülariteyi getirmiştir. Bu çalışmada kodlama-kodaçımı bağlamında dini figürlerle izleyiciye sunulan okuma biçimleri incelenmiş ve popüler kültürle ilintisi ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Cinema has an important place in reflecting cultural, political, economic and social structure of the society in which it was born. Cinema is an artistic expression of social changes and transformations. In this context, the analysis of cinema films is an opportunity for understanding the social breaking points. In this study, the relationship between popular culture, cinema and religion was examined. Religious figures in Nuri Bilge Ceylan’s Ahlat Tree and Winter Sleep were discussed in the context of Stuart Hall’s coding-decoding theory in the context of new realism. When the films of Ceylan are examined, it is seen that he is influenced by the new realism movement. However, the influence of new realism has diminished in Ceylan’s recent films. Receiving internationally important awards, high production productions brought popularity. This study examined the reading forms presented to the audience with religious figures in the context of coding-decoding and tried to reveal their relation to popular culture.
Keywords
- Akbulut, Hasan. Nuri Bilge Ceylan Sinemasını Okumak. İstanbul: Bağlam Yayınları, 2005.
- Anapa, Doğan, Market dynamics of Turkish movie market. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1999.
- Arslan, Mustafa. "Gerçekçi Sinema Perspektifinden Nuri Bilge Ceylan’ın Koza, Kasaba ve Mayıs Sıkıntısı Filmlerinin İncelenmesi". Çankırı Karatekin Üniversitesi SBE Dergisi 4/2 (Aralık 2013), 157-174.
- Aytaç, Senem vd. "Nuri Bilge Ceylan’la Kış Uykusu Üzerine" (Temmuz 2014). Erişim 24 Haziran 2019. http://www.altyazi.net/soylesiler/nuri-bilge-ceylanla-kis-uykusu-uzerine/
- Bazin, Andre. Sinema Nedir. çev. İbrahim Şener. İstanbul: Doruk Yayınları. 2011.
- Bazin, Andre. Çağdaş Sinemanın Sorunları. çev. Nijat Özün. İstanbul: Bilgi Yayınları, 1966.
- Diken, Bülent. “Kış Uykusu: Toplumsal Tipoloji Olarak Kayboluş”. Nuri Bilge Ceylan Sineması. çev. Ahmet Nüvit Bingöl. İstanbul: Metis Yayınları. 2018.
- Erdem, Mehmet. “Piyasa Acımasız ve Demirden Yasalar İşliyor”. Nuri Bilge Ceylan Söyleşiler. ed. Mehmet Eryılmaz. İstanbul: Norgun Yayıncılık. 2012.
- Hall, Stuart. Siyaset ve İdeoloji. ed. Sadun Emrealp. Ankara: Birey ve Toplum Yayınları. 73 Gordon Lynch, “Din Sosyolojisi Teolojik Film Okumalarına Nasıl Katkı Sağlayabilir”, çev. İbrahim Yenen, Toplum Bilimleri Dergisi 4/8 (Aralık 2010), 259-271.
- Hall, Stuart. “Popüler Kültür ve Devlet”. Popüler Kültür ve İktidar. ed. Nazife Güngör. İstanbul: Vadi Yayınları.1999.
- Hall, Stuart. “Kodlama-Kodaçımı”. Medya ve İzleyici. ed. Şaban Yavuz. Ankara: Vadi Yayınları. 2005.
- Karabağ. Çağla. “Nuri Bilge Ceylan Sinemasının Gerçekçiliği”. Sinema ve Gerçek. ed. Mustafa Oğuz. İstanbul: Bağlam Yayınları. 2011.
- Karakaya, Handan. “Türk Sinemasında Modernleşme Algısı, Akımlar ve Din Adamı Tiplemesi”. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 4/6 (2015), 6-15.
- Kaya, Nurhak & Topyıldız, Muhsin. "Oyuncuları Nuri Bilge Ceylan'ı Anlatıyor". Tuhaf dergisi 25 (Nisan 2019), 8-11.
- Kural, Nil. "Sevilmesi Zor Bir Karakter Kurma Önemliydi" (Mayıs 2018). Erişim 28 Haziran 2019. http://www.milliyet.com.tr/sevilmesi-zor-bir-karakter kurmak/pazar/hab erdetay/27.05.2018/2676671/default.htm
- Kuray, Gülbende. "İtalya'da Yeni Gerçekçilik Akımı ve İzleyici". Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 33/1 (1990), 331-345.
- Lüleci, Yalçın. Sinema ve Din: Türk Sineması Örneği. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
- Masukor, Sarinah Hope. "Alternate Weathers: How the Films of Nuri Bilge Ceylan Think about Nature and Technology" (Monash University, 2015).
- Monaco, James. Bir Film Nasıl Okunur. çev. Ertan. Yılmaz. İstanbul: Oğlak Bilimsel Kitaplar, 2002.
- Mutlu, Erol. Globalleşme, Popüler Kültür ve Medya. Ankara: Ütopya Yayınları, 2016.
- NTV. “Benim Sanatım (Nuri Bilge Ceylan)”. Erişim 21 Ağustos 2019.
- Ceylan, Nuri Bilge. "Ahlat Ağacı" (2018). Erişim 24 Haziran 2019 https://www.imdb.com/title/tt6628102/
- Okutan, Birsen Banu. “Türkiye’de Modern Medya ve Stereotipleştirilen Dini Kimlikler". İslam ve Modernlik . ed. Mustafa Tekin. 255-286. İstanbul: Rağbet Yayınları. 2018.
- Okutan, Birsen Banu. “Türk Sinemasında Popüler Din ve Din Adamı İmajı”. Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 20 (2009), 225-242.
- Oskay, Ünver. "Popüler Kültür Açısından "İdeoloji" Kavramına İlişkin Yaklaşımlar". Ankara Üniversitesi Dergisi 35/1 (1952),197-253.
- Ömer, Menekşe. “Türk Sinemasında Din ve Din Adamı İmajı”. II. Uluslararası Dinî Yayınlar Kongresi (2005).
- Parsa, Alev. "Son Dönem Türk Sinemasında Yer Alan Din Adamı İmgesinde Yaşanan Değişim ve Dönüşüm: Kış Uykusu Filminde Yapısalcı Karkter Çözümlemesi". Sinema ve Din. ed. Bilal Yorulmaz. 605-644. İstanbul: Dem Yayınları, 2015.
- Real, Michael. "Marksizm ve Popüler Kültür". Popüler Kültür ve İktidar. ed. Nazife Güngör. 326-344. İstanbul: Vadi Yayınları, 1999.
- Sarmış, Mustafa. Sinema ve Din (Sekülerleşme bağlamında Hollywood sineması örneği). Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2016.
- Şeker. Tülay & Şimşek, Fadime. "Kodlama-Kodaçımı Bağlamında Muhteşem Yüzyıl Dizisinin Lise Öğrencileri Üzerindeki Etkilerine Yönelik alımlama Analizi". Selçuk Üniversitesi İletişim Dergisi 7/2 (2012), 111-120.
- “The Official Website Of Nuri Bilge Ceylan”. Erişim 17 Ağustos 2019. https://www.nuribilgeceylan.com/bio-turkish.php “The Official Website Of Nuri Bilgi Ceylan”. Erişim 17 Ağustos 2019. http://www.nbcfilm.com/wintersleep/story.php?mid=3 Yıldırım, Sait. “Davaro Filminin Sosyolojik Analizi”. Tarih ve Gelecek Dergisi 3/2 (Ağustos 2017), 119-138. Yorulmaz, Bilal. Sinema ve Din Eğitimi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2010.
