Author :
Abstract
Din sosyolojisi alanında tez hazırlayan lisansüstü bir öğrenci, çalışmasında mütedeyyin eril kamunun davranış pratiklerini saha araştırması ile çözümlemiş, elde edilen tipolojiyi seçili romanlardaki dindar figürler ile karşılaştırmıştır. Metinsel analiz sonuçları ile saha araştırması bulgularının kıyaslanması, tez savunmasına katılan jüri üyeleri tarafından “konu dışı” bulunmuş ve roman ile realitenin birlikteliğinin gösterildiği pasajlar tezden çıkartılmıştır. Reel düzlemden ilham alarak hazırlanan elinizdeki çalışmada, din sosyolojisi araştırmalarında romanların tipolojik kullanımlarının imkânı hipotetik olarak sorgulanacaktır. Sorgulama sürecinde, itirazların her biri bir başlık altında gösterilecek, roman-sosyoloji ilişkisinin mevcut literatüründen çıkarsanan kompozisyon ile itirazlara karşılık verilecektir. Çalışmanın omurga iddiası, toplumsal metin olarak romanlar ile toplumsal realitenin metinlerarası birlikteliğinin mümkün olduğudur. Bu eksende, Bourdieu’nun düşünümsel bir çaba olarak naklettiği skolastik aklın eleştirisini yapmak, disiplinlerarası eklemlenmenin doğallaşmasına kapı aralayacaktır. Düşünümsel bir çaba ile metin yazarının kendisine döndüğü, kendisini toplumsal uzamın hem içinde hem dışında var saydığı, sosyo-kültürel, eko-politik ve edebi sınırların birbirinden ayrılmazlığını kanıksadığı oranda kendi metninden haz alacak, okuyucuya haz verecek, bilgiden fazla bilgelik barındıran çözümlemeleri ile toplumsal realiteyi sorgulayabilecektir.
Keywords
Abstract
A graduate student who prepares a thesis in the field of sociology of religion, analyzed the practices of the religious masculine public through a field research and compared available typology he found out, with the pious characters of the selected novels. This comparison between the textual analysis and the results of the field research was evaluated as “out of subject” by the jury members of the thesis, and the passages in which the intertextuality between text and the reality are shown were removed from the thesis. In this study, the possibility of typological usage of novels in the field of the sociology of religion will be questioned hypothetically. During the analyzation process, each of the objections will be shown under a title, and the objections to the thesis will be responded through the related literature on the relationship between novel and sociology. The main claim of the study is that the intertextuality of novels and social reality as a social text is possible. In this context, the criticism of the scholastic mind that Bourdieu conveys as a reflective effort will open the door to the naturalization of interdisciplinary articulation. With a reflective effort, the author of the text will take pleasure from his/her own text, give pleasure to his/her reader, and can question the social reality through analysis that contains wisdom more than information, as long as he/she considers himself to be both within and outside the social space.
Keywords
- Aktulum, Kubilay. Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi, 2000.
- Aktulum, Kubilay. Metinlerarasılık Görüngüsünde Gerçeklik ya da Metnin Göndergeselliği. Bilig 85 (2018), 233-256.
- Albrecht, Milton C. “The Relationship of Literature and Society”. American Journal of Sociology 59/5 (1954), 425-436.
- Alver, Köksal. “Sosyolojik Eleştiri: Sosyolojik Okumaya Giriş”. Edebiyat Sosyolojisi. ed. Köksal Alver. 215-226. Ankara: Hece Yayınları, 2004.
- Amman, Mehmet Tayfun. “Türkiye’de Din Sosyolojisinde Teori ve Kavram Zafiyeti”. Uluslararası Din Sosyolojisi Sempozyumu (Türkiye-Aksaray, 10-12 Mayıs, 2018).
- Arlı, Alim. Oryantalizm Oksidentalizm ve Şerif Mardin. İstanbul: Küre Yayınları, 2014.
- Bakhtin, Mihail. Karnavaldan Romana. çev. Cem Soydemir. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2001.
- Bakhtin, Mihail. Söylem Türleri ve Başka Yazılar. çev. Okan N. Çiftçi. İstanbul: Metis Yayınları, 2016. Barthes, Roland. Bir Deneme Bir Ders: Eiffel Kulesi ve Açılış Dersi. çev. Mehmet Rifat & Sema Rifat. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2. Basım, 2008. Barthes, Roland. “Gerçek Etkisi”. Dilin Çalışma Sesi. çev. Ayşe Ece vd. 167-174. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2. Basım, 2013. Berger, Morroe. Real and Imagined Worlds: The Novel And Social Science. Harvard: Harvard University Press, 1977. Bourdieu, Pierre. Eril Tahakküm. çev. Bediz Yılmaz. İstanbul: Bağlam Yayıncılık, 2. Basım, 2015. Bourdieu, Pierre. Akademik Aklın Eleştirisi: Pascalca Düşünme Çabası. çev. P. Burcu Yalım. İstanbul: Metis Yayınları, 2. Basım, 2016. Çelik, Safiye. Edebiyat Sosyolojisi Bağlamında Mehmet Akif Ersoy. Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2009. Efe, Mehmet. Mızraksız İlmihal. İstanbul: Kaknüs, 1993. Elias, Norbert. Sosyoloji Nedir?. çev. Oktay Değirmenci. İstanbul: Olvido Kitap, 2016. Escarpit, Robert. Sociology of Literature (No. 4). London: Frank Cass, 1971. Fındıkoğlu, Ziyaeddin Fahri. Bayburtlu Zihni: Bir Edebiyat Sosyolojisi Denemesi. İstanbul: Ülkü Basımevi, 1950. Game, Ann & Metcalfe, Andrew. Tutkulu Sosyoloji. çev. Osman Akınhay. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1999. Goldman, Lucien. Diyalektik Araştırmalar. çev. Afşar Timurçin & Mehmet Sert. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları, 1998. Goldmann, Lucien. “Sosyolojinin Epistemolojisi”. çev. Bekir Balkız. Sosyoloji Dergisi 31 (2014), 123-134.
- Göle, Nilüfer. “Modernist Kamusal Alan ve İslamcı Ahlak”. İslam’ın Yeni Kamusal Yüzleri. ed. Nilüfer Göle 19-40. İstanbul: Metis Yayınları, 2009.
- İlyasoğlu, Aynur. Örtülü Kimlik. İstanbul: Metis Yayınları, 2000.
- Kösemihal, Nurettin Şazi. “Edebiyat Sosyolojisine Giriş”. Sosyoloji Dergisi 2/19-20 (1964), 1-37.
- Kösemihal, Nurettin Şazi. “Yurdumuzda Edebiyat Sosyolojisiyle İlgili Araştırmalar”. Sosyoloji Dergisi 2/21-22 (1967), 185-192.
- Lukacs, Georg. Roman Kuramı. çev. Cem Soydemir. İstanbul: Metis Yayınları, 2017.
- Livaneli, Ö. Zülfü. Mutluluk. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2007.
- Mardin, Şerif. Türk Modernleşmesi. İstanbul: İletişim Yayınları, 1992.
- Orr, John. Tragic Realism and Modern Society: Studies in the Sociology of the Modern Novel. London: Macmillan Press, 1977.
- Petkova, Sonya. “Mikhail Bakhtin: A Justification of Literature”. Stanford’s Student Journal of Russian, East European, and Eurasian Studies 1 (2005), 1-12.
- Roof, Wade Clark. “Research Design”. The Routledge Handbook of Research Methods in the Study of Religion. ed. Michel Stausberg & Steven Engler. 68-81. Londra & New York: Routledge, 2011.
- Sartre, Jean-Paul. Edebiyat Nedir?. çev. Bertan Onaran. İstanbul: Can Yayınları, 2006.
- Soykan, Ömer Naci. Edebiyat Sosyolojisi, Kuram ve Uygulama. İstanbul: Dönence Yayınları, 2009.
- Stael, Mme De. Edebiyata Dair. çev. Safiye Hatay & Vahdi Hatay. Ankara: Millî Eğitim Basımevi, 1952.
- Şen Altın, Neslihan. Edebiyat Sosyolojisi Açısından Postmodern Romanın Toplumsal Temelleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
- Ülgener, Sabri F. Zihniyet Aydınlar ve İzm’ler. İstanbul: Derin Yayınları, 2006.
- Vice, Sue. Introducing Bakhtin. Manchester: Manchester University Press, 1997.
- Watt, Ian. “Gerçekçilik ve Romansal Biçim”. drl. ve çev. Mehmet Sert. Gerçekçilik ve Romansal Biçim. İstanbul: Yirmi Dört Yayınevi, 2. Basım, 2006.
- Wuthnow, Robert. “Sosyoloji ve Din”. çev. İhsan Çapçıoğlu. Toplum Bilimleri Dergisi 1-3/1-6 (Ocak-Haziran 2006-2009), 229-248.
- Zima, Pierre V. Manuel de Sociocritique. Paris: I’Harmattan, 2000.
