Author :
Abstract
Öfke özellikle son yıllarda bireysel ve toplumsal yaşam üzerinde önemli etkiye sahip bir kavram olarak ele alınmaktadır. Çoğu kaynakta engellenme, tehdit edilme, yoksun bırakılma vb. durumlarda ortaya çıkan olumsuz bir duygu olarak tanımlanmaktadır. Bunun yanında öfke duygusu kontrol edildiğinde yaşanması sağlıklı, insan fıtratında var olan bir duygu olarak karşımıza çıkmaktadır. İlgili literatür incelendiğinde bu derlemede denetimsiz öfke bireye ve topluma olumsuz etkileri bakımından değerlendirilmiştir. Öfke hafif bir tepkiden hiddete kadar değişen yoğunluklarda yaşanabilir. Bu sırada kalp atışı, kan basıncı ve nefes almada artış gibi fizyolojik etkiler görülmekte ve devreye giren homeostatik denge ile yaşamsal devamlılık sağlanmaktadır. Sağlıklı ifade edilemeyen öfke toplumsal şiddet artırmaktadır. Ebeveyn yaklaşımlarının ve toplumsal cinsiyet farklılığının da öfke ifade ediş şekli üzerinde etkili olduğu görülmektedir. Öfke kontrolü ile ilgili çeşitli yöntemler kullanılırken yapılan çalışmalar din olgusunun saldırganlığı ve şiddet yasaklayan yaklaşımının duygu ve davranışlar üzerinde kontrol sağlayıcı etkisi olduğunu ortaya koymaktadır.
Keywords
Abstract
Anger is a considered as an important concept has a signifcant impact on personal and social life especially in recent years. In the most resources, it is defned as a negatve emoton emerged in such es being blocked, threatened, deprived etc.. However, it is emerged as a feeling that is to live a healty and occurs in human nature, when anger is controlled. When the related literature is examined on this compilaton, uncontrolled anger is evaluated negatvely on personal and social effects. Anger can be on changing intensity that is as from a sof reacton to rage. At the same tme, a rising on physiological effects like heartbeat, blood pressure and breathing, can be distnguished and vital contnuity is provided with actvated homeostatc balance. Anger that is not stated healthy, enhances social violance. Also the parents approaches and social gender differeces are observed that they are effectve on stated anger form. While using various methods related with anger management, the commited studies present that phenomenon of religious is effectve to control attde on emotons and behaviors which are prosciptve aggression and violence.
Keywords
- Alkaç, Ü. İ. (2010, Mart). Hipotalamus Fonksiyonları. İstanbul: İ.Ü. İst. Tıp Fak. Fizyoloji AD.
- Avcı, R. (2006). Şiddet Davranışı Gösteren Ve Göstermeyen Ergenlerin Ailelerinin Aile İşlevleri, Öfke Ve Öfke İfade Tarzları Açısından İncelenmesi. (T. Ç. DALI, Dü.) s. 4.
- Balkaya, F. (2001) “Öfke :Temel Boyutları, Nedenleri ve Sonuçları”, Türk Psikoloji Yazıları, IV,7: 21-45
- Bozoğlan, B. ve Çankaya, İ. (2012, Ağustos). Psikolojik Danışmanların Duygularla Başa Çıkma Yollarının İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(2), s. 15-27.
- Calhoun, C. ve R.C Solomon.(1984) What is Emotion, New York : Oxford University Press
- Charles G. Morris (Çev. ed.: H.Belgin Ayvaşık, M. S. (2002). Psikolojiyi Anlamak. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
- Fuller, R. A. (1994). Psychology and Religion: Eight Points of View.
- Gazali, I. U. (1989). (T. Serdaroğlu, Çev.) İstanbul: Bedir Yayınevi.
- Gentry, W. (2000). Anger free.
- Goleman, D. (1996). Duygusal Zeka. İstanbul: Varlık.
- Kara, E. (2009). Dini ve Psikolojik Açıdan Bağışlayıcılığın Terapötik Değeri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8).
- Karslı, E. (2008). Kişiler Arası Tarz, Kendilik Algısı, Öfke ve Psikososmatik Bozukluklar. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
- Karslı, N. (2012). Dindarlık ve Öfke Kontrolü İlişkisi Üzerine Tecrübi Bir Araştırma. EKEV Akade- mi Dergisi(50).
- Keskin, G., Gümüş, A. B. ve Engin, E. (2011). Bir Grup Sağlık Çalışanında Öfke ve Mizaç Özellikle- ri: İlişkisel Bir İnceleme. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 24(3).
- Ketre, A. (2010). Toplumsal Şiddet Nereye Varacak? 2013 tarihinde http://www.tavsiyeediyo- rum.com/makale_4361.htm adresinden alındı
- Kökdemir, H. (2004). Öfke ve Öfke Kontrolü. Eleştirel- Yaratıcı Düşünme ve Davranış Araştırma- ları Laboratuvarı.
- Özmen, A. (2006). Öfke: Kuramsal Yaklasımlar ve Bireylerde Öfkenin Ortaya Çıkmasına Neden Olan Etmenler. Ankara Üniversitesi Egitim Bilimleri Fakültesi Dergisi,, 39(1), 41-42.
- Parlatır, İ., Zülfikar, H., Gözaydın, N., Aksu, B. T., & Yılmaz, Y. (2000). Tdk Okul Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Schultz, D. ve Schultz, S. (2007). Modern Psikoloji Tarihi. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
- Siegler, I., Zonderman, A., Barefoot, J., & Williams, R. (1990). Predicting personality in adult- hood from college MMPI scores: Implications for follow up studies in psychosomatic medicine. Psychosomatic Medicine (52), 644-652.
- Soykan, Ç. (2003). Öfke ve Öfke Yönetimi. (P. M. Merkezi, Dü.) Kriz Dergisi, 2(11).
- Suinn, M. R. (2001). The terrible twos-anger and anxiety. American Psychologist, 1(56), 27-36.
- Şahin, H. (2005). Öfke ve Öfke Denetiminin Kuramsal Temelleri. Burdur Eğitim Fakültesi Der- gisi, 6(10), 1-22.
- Şahin, N. H., Batıgün, A. D. ve Uzun, C. (2011). Anksiyete bozukluğu: Kişilerarası tarz, kendilik algısı ve öfke açısından bir değerlendirme. Anadolu Psikiyatri Dergisi(12).
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. (2012). Cerrahi Hemşireliğine Giriş. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakan- lığı.
- Tambağ, H., Öz, F. (2005). Aileleri İle Birlikte ve Yetiştirme Yurtlarında Yaşayan Ergenlerin Öfke İfade Etme Biçimleri. Kriz Dergisi, 1(13).
- Tanör, Ö. Ö. (2005). Davranışsal Nörofizyolojiye Giriş. Nobel Tip Kitabevi.
- Tatlılıoğlu, K. ve Karaca, M. (2013). Öfke Olgusu Hakkında Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme. The Journal of Academic Social Science Studies.
- Yapıcı, M. (2006, Eylül). İnsan ve Şiddet. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 6(3).
- Yaylacı, G. Ö. (2008). Kariyer Yaşamında Duygual Zeka ve İletişim Yeteneği. İstanbul: Hayat Ya- yıncılık.
- Yeğin, H. İ. (2010). Öfke Duygusu ve Dini Açıdan Baş Edebilme Yolları. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10(2), 247-248.
