Author :
Abstract
II. Abdülhamid, 1877-78 Osmanlı-Rus savaşından sonra Müslüman nüfus arasında siyasi birlik ve ortak bir kimlik oluşturmak için İslam’ı Osmanlı halkının birlik ve beraberliğini sağlayıcı, motive edici bir unsur olarak ön plâna çıkarmıştır. Eğitimde din derslerine ağırlık verilmiş, İslam’ın temel şartlarının yerine getirilmesinden, dinî gün ve gecelerin gösterişli şekilde kutlanmasına, giyim kuşamdan; cemiyetin ahlâkına ilişkin hususların devlet tarafından kontrolüne kadar İslâmi hayatın canlı tutulması için mücadele edilmiştir. Aynı zamanda uluslararası platformda İslam dinine ve peygamberine yönelik küçük düşürücü durumlara müdahale edilerek halka moral verilmeğe çalışılmıştır. Devletin sınırlan dışındaki Müslümanlardan gelen sevgi ve bağlılık mesajları basın yayın organları vasıtasıyla halka duyurulurken mümkün olan her vasıta ile devletin İslâmî vasıf ön plâna çıkarılmıştır. Osmanlı bürokrasisi de dini konularda devamlı olarak II. Abdülhamid’i halife olarak isimlendirirken, İslam Birliği siyasetinin dış cephesinde halifelik ön plânda tutulmuştur. II. Abdülhamid’in İslâm Birliği siyaset çerçevesinde İslâm Dünyasındaki çeşitli ülkelerle ilişkiye geçilmiş, bir iletişim ağı kurulmuş ve Hilâfet merkeziyle bu ülkeler arasındaki ilişkiler hep canlı tutulmaya çalışılmıştır. Hac yolculuğu süresini azaltmak ve yol güvenliğini sağlamak amacıyla Hicaz Demiryolu yapılmış. Osmanlı devlet sınırları dışında kalan Müslümanlara İslam’ı öğretmek üzere din adamları gönderilmiş ve dini kurumlar inşa edilmiştir.
Keywords
Abstract
Sultan Abdul Hamid II, afer the Otoman-Russian War that occurred in 1877- 78, highlighted Islam as an element which provides and motvates the unity of Otoman people in order to create politcal communal identty between the Muslim residents. The Otoman rule increased the religion courses in its educaton system, and it struggled to keep alive the Islamic life such as practcing the basic customs of Islam, celebratng religious holy days and nights, clothing, and taking ethical issues under the control. When the messages of commitment were received from Muslims, they were announced to people by underscoring Islamic characteristcs of the state. Moreover, the sultan was generally referred as caliph by Otoman bureaucracy, and this ttle was stressed at the internatonal issues. In the framework of the Sultan Abdul Hamid II’s Islamic Union policy, relatonships were strengthened with other Muslim countries. The Hejaz Railway was built for reducing the duraton of Hajj journey and ensuring travel security. The religious scholars were sent other states for teaching Islam and religious organizatons were built there.
Keywords
- Arpacı, S. (2005). Sultan II.Abdülhamid. İstanbul: Işık Yayınları.
- Aslan, H. (2011). II.Abdülhamid Döneminde Hz.Peygamber’e Yapılan Saygısızlık Karşısında Gös- terilen Tepki ve Alınan Tedbirler. Devr-i Hamid Sultan II.Abdülhamid Ansiklopedisi , II . (M. Hülagü, Ş. Batmaz, & G. Alan, Dü) Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
- Çetinsaya, G. (1988). II.Abdülhamid Döneminin İlk Yıllarında “İslam Birliği” Hareketi (1876- 1878). Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi . Ankara.
- Çolak, İ. (2011). II.Abdülhamid Üzerinden Türkiye’yi Okumak. Devr-i Hamid Sultan II.Abdülhamid Ansiklopedisi , III . (M. Hülagü, Ş. Batmaz, & A. Gülbadi, Dü) Kayseri: Erciyes Üniversitesi yayınları.
- Eraslan, C. (1996). Doğruları ve Yanlışlarıyla Sultan II.Abdülhamid. İstanbul: Nesil Yayınları.
- Eraslan, C. (1992). II.Abdülhamid ve İslam Birliği:Osmanlı Devleti’nin İslam Siyaseti 1856-1908. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Eraslan, C. (2011). II.Abdülhamid ve Osmanlı Devleti’nin İslam Birliği Siyaseti. Devr-i Hamid II.Abdülhamid Ansiklopedisi , I . (M. Hülagü, Ş. Batmaz, & A. Gülbadi, Dü) Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
- Göksoy, İ. H. (2011). II.Abdülhamid Döneminde Osmanlı Devleti’nin Güneydoğu Asya Bölgesi ile İlişkileri. Devr-i hamid Sultan II.Abdülhamid Ansiklopedisi , III . (M. Hülagü, Ş. Batmaz, & G. Alan, Dü) Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
- Gülsoy, U. (1994). Hicaz Demiryolu. İstanbul: Eren Yayıncılık.
- Hazar, N. (2011). Sultan II. Abdülhamid Dönemi Osmanlı Devleti ve Afrika Siyaseti. Devr-i Ha- mid Sultan II.Abdülhamid , IV . (M. Hülagü, Ş. Batmaz, & G. Alan, Dü) Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
- Hülagü, M. (2008). Bir Umudun İnşası Hicaz Demiryolu. İstanbul: Yitik Hazine yayınları.
- Karpat, K. (1987). Panislamizm ve II.Abdülhamid: Yanlış Bir Görüşün Düzeltilmesi. Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi (48).
- Keçeci, S. (2014). Özel İslam Mektepleri Misyoner Okullarına Osmanlı Tepkisi. Derin Tarih (23).
- Kılınç, A. (2011). II.Abdülhamid ve Çin Müslümanları. Devr-i Hamid Sultan II.Abdülhamid , I .
- Kocabaş, S. (1995). Sultan II.Abdülhamit. Konya: Vatan Yayınları.
- Sırma, İ. S. (2009). Belgelerle II.Abdülhamid Dönemi. İstanbul: Beyan Yayınları.
- Sırma, İ. S. (1986). Cihad Önderleri. Ankara: İslam Mecmuası Yayınları.
- Sırma, İ. S. (2013). II.Abdülhamid’in İslam Birliği Siyaseti. İstanbul: Beyan Yayınları.
- Turan, N. S. (2011). Panislamizm Ekseninde II.Abdülhamid Diplomasisinin Uzakdoğu Asya Mis- yonu. Devr-i Hamid Sultan II.Abdülhamid Ansiklopedisi , IV . (M. Hülagü, Ş. Batmaz, & G. Alan, Dü) Kayseri: Erciyesi Üniversitesi Yayınları.
