Author :
Abstract
Bu çalışmada Türkiye’de din ve toplum, din ve kentleşme sorunu, Kocaeli örneği çerçevesinde demografik ve sosyo-kültürel, sosyo-ekonomik değişkenlerle dini tecrübenin ifade şekilleri arasındaki ilişkiyi ele almış, dini inançları, tutum ve davranışları tasviri olarak incelenmiştir. Böylelikle mikro düzeyde din ile toplumsal yapılar arasındaki diyalektik etki ve tepkiler dini yaşımın dünyevi yaşam tarzıyla farklılaşmasını, Kocaeli esas alınarak derinlemesine ve değişik boyutlarıyla araştırılmıştır. Kentleşmenin dinî tutum ve davranışlar üzerindeki etkisi ile dinin kentleşme ve kentlileşmedeki karşılıklı etkileri Kocaeli’yi temsil özelliğine sahip, Kocaeli genelinden seçilmiş işçiler üzerinde teorik ve ampirik düzeyde incelenmiştir. Kentleşme sadece sosyal ve ekonomik kurumlarda meydana gelen bir değişme sürecini değil aynı zamanda kültürel bir değişimi de ifade etmektedir. Bu açıdan kent hayat geleneksel düşünce sistemlerinde bir takım değişikliklere yol açmaktadır. Din de söz konusu kültürel değişimin görüldüğü alanlardan biridir. Yapılan araştırmada kentleşmenin dinî inanç, davranış ve pratikler üzerinde bir takım değişiklikler meydana getirdiği tespit edilmiştir. Kentsel mekânda din genel olarak toplumsal yaşamdan uzaklaşmasına rağmen, bireylerin özel alanlarında varlığını büyük ölçüde sürdürmektedir. Diğer yandan kentsel hayata dinî ve modern-seküler düşünce bir arada yaşamaktadır.
Keywords
Abstract
In this study, the relatonship between the forms of expression of religious experience and demographic, socio-cultural and socio-economic variables in Türkiye within the framework of Kocaeli example were addressed and the religious beliefs, attudes and behaviors were investgated as a descripton. Thus, the dialectc micro-level impacts and responses between religion and social structures and the religious life and worldly lifestyle differentaton were investgated deeply and with the various aspects in Kocaeli. The effect of urbanizaton on religious attudes and behaviors and the mutual effects of religion on urbanizaton and urbanizing were investgated the workers, who were selected from around Kocaeli and were capable of representng Kocaeli, with theoretcal and empirical level. Urbanizaton expresses not only a change in the process of social and economic insttutons, but also implies a cultural change. In this respect, the urban life leads to a number of changes in traditonal systems of thought. Religion is one of those areas of cultural change. In the study, it was identfed that the urbanizaton brought about a number of changes on religious beliefs, behaviours and practces. Although the religion becomes distanced from social life at the urban area in general, it contnuous its existence of the private environment of individuals. On the other hand, the religious and modern-secular thought live together in the urban life.
Keywords
- 1 Bu konuyla ilgili ilk çalışmalar için Bkz. Günay, Ünver, Erzurum ve Çevre Köylerinde Dini Hayat, Erzurum Kitaplığı Yay., İstanbul, 1999, Köktaş, M. Emin, Türkiye’de Dini Hayat, İşaret Yay., İstanbul, 1993, Günay, Ünver, Küre’de Dini ve Sosyal Hayat, Basılmamış Doktora Tezi, Erzurum,19, Türkdoğan, Orhan, Beşikdüzü ve Dursunbey Bölge Monografileri, Erzurum, 1971. Kaynaklar
- Acquiviva, S. Sabina, Der Untergang des Heiligen in der Industriellen Geselschaft, Ludgerus Verlag, Essen, 1964.
- Akyüz, Niyazi, Gecekondularda Dini Hayat ve Kentlileşme, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara, 2007.
- Armağan, Mustafa, Kent Ey Kent, İstanbul: İz Yay., 1997.
- Arslantürk, Zeki, Amman, M. Tayfun, Sosyoloji, Kaknüs Yay., İstanbul, 2000.
- Arslantürk, Zeki, Sosyal Bilimciler İçin Araştırma Metod ve Teknikleri, Çamlıca Yay., İstan- bul,2004.
- Bal, Hüseyin, Kent Sosyolojisi, Fakülte Kitabevi, Isparta, 2002.
- Berger, Peter, Dinin Sosyal Gerçekliği, çev. Ali Coşkun, İnsan Yay., İstanbul, 1993.
- Bilgiseven, Amiran Kurtkan, Sosyal İlimler Metodolojisi, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1989.
- Bookchin, Murray, Ekolojik Bir Topluma Doğru, Çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yay. İstanbul, 1996.
- Bookchin, Murray, Kentsiz Kentleşme, Çev. Burak Özyakın, Ayrıntı Yay. İstanbul, 1999.
- Büyüköztürk, Şener, Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, PegemA Yay., Ankara, 2007.
- Ercan Tatlıdil, Kent Kültürü ve Boş Zaman Değerlendirme, Güncel Sosyolojik Gelişmeler, Sosyo- loji Derneği Yay., Ankara, 1994.
- Günay, Ünver, Erzurum ve Çevre Köylerinde Dini Hayat, Erzurum Kitaplığı Yay., İstanbul, 1999.
- Helle, Hans Jürgen, “Kentlileşmiş İnsan”, Çev. Zeynep Aygen, Cogito, Sayı 8 (yaz), İstan- bul,1996.
- Karasar, Niyazi, Bilimsel Araştırma Yöntemi, Yayl. Yay., Ankara, 1991.
- Kıray, Mübeccel, Örgütleşmeyen Kent (İzmir’de İş Hayatının Yapısı ve Yerleşme Düzeni), Sosyal Bilimler Derneği Yay. İstanbul, 1972.
- Lin, Nan, Fondations of Social Research, New York, 1976.
- Polama, M. Margaret, Çağdaş Sosyoloji Kuramları, çev. Hayriye Erbaş, Gündoğan Yay., Anka- ra,1993.
- Roy, Oliver, Siyasal İslam’ın İflası, Çev. Cüneyt Akalın, Metis Yay., İstanbul, 1994.
- Sökmen, Polat, Sosyoloji ve Kent, Türk Sosyolojisi Dergisi, Nisan, Sayı 3, 1997.
- Tolan, Barlas, Sosyoloji, Adım Yayıncılık, Ankara, 1993.
- Türkiye İller Ansiklopedisi, Milliyet Yay., Cilt:2, İstanbul, 2005.
- Wach, Joachim, Din Sosyolojisine Giriş, çev. Battal İnandı, AÜİF Yay., Ankara,1987.
- Weber, Max, Kent, çev. Musa Ceylan, Bakış Yayınları, İstanbul, 2003.
