KUŞAKLARARASI DAYANIŞMA VE İŞBİRLİĞİ ÇERÇEVESİNDE GENÇLERİN YAŞLI VE YAŞLILIK ALGISININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Author :
Abstract
Nüfusun yaşlanması sadece gelişmiş ülkelere özgü bir süreç olmayıp, gelişmekte olan ülkelerde de gerçekleşen bir süreç olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapı- lan araştırmalar, ülkemizin de yeni bir demografik yapıya geçmekte olduğunu göstermektedir. 2012 yılı itibariyle, tüm nüfus içinde 65 yaş ve üzeri nüfusun oranı % 7,5’dir. Mevcut demografik eğilimlerin devam edeceği varsayımından hareketle yapılan hesaplamalar, 21. yüzyılın tüm dünyadaki beklentilere paralel olarak Türkiye’de de yaşlı yüzyılı olacağına işaret etmektedir. Yaşlı nüfusun giderek yükselmesi farklı kuşakların bir aradalığını artırırken, aynı zamanda değişen yaş yapısı, kuşaklararası dayanışma ve işbirliğini de gündeme getirmektedir. Gençlerin yaşlı ve yaşlılığa bakış açısı, kuşaklararası dayanışma ve işbirliğinin mahiyetine ve gidişatına dair önemli ipuçları sunabilmektedir. Bu çalışma ile Karadeniz Teknik Üniversitesinde (KTÜ) öğrenim gören gençlerin “yaşlı ve yaşlılık algısını” ile bu algının kuşaklararası dayanışma ve işbirliğine ne yönde yansıdığını ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmanın yöntemi mevcut durumu tespit etmeye yönelik olduğundan betimsel bir araştırmadır. Bu kapsamda, KTÜ’de öğrenim gören öğrencilerin genel profili, yaşlı ve yaşlılığa ilişkin bakış açılarını ortaya koymak amacıyla bir anket formu uygulanmıştır. Söz konusu anket formunda, gençlerin yaşlı ve yaşlılığı nasıl tanımladıkları, hangi yaş grubunu yaşlı olarak gördükleri, yaşlılık belirtilerinin neler olduğu, yaşlılığın olumlu-olumsuz yanları, yaşlılarla olan ilişkileri – iletişim sıklığı, iletişim şekli, birlikte neler yaptıkları- aile de yaşlının konumu vs. hakkında görüşleri alınmış- tr. Bunun için KTÜ’de öğrenim görmekte olan öğrenciler arasında 381 öğrenci ile yüz yüze görüşülerek anket çalışması yapılmıştır. Araştırma sonucunda genç- lerin yaşlılığa yönelik bakış açılarında olumsuz unsurlar tespit edilse de, kuşaklararası dayanışma ve işbirliğinin halen güçlü ve önemli olduğu, sürdürüldüğü sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
The ageing of populaton is a process that not peculiar to developed countries, it also occurs in developing countries. The statstcal data signify that Turkey is making a transiton to a new demographic structure. As in 2012, the rate of 65 and above age is 7,5 % within the total populaton. The calculatons based on the assumpton that current demographic trends of Turkey would contnue indicate that especially in the second half of the 21 century will be a century of the elderly. While gradually rise in the elderly populaton improving the coexistence of different generatons, at the same tme the issue on intergeneratonal dialogue and solidarity come into prominence. The point of view of young on elderly and elderliness is able to provide important clues to the content and its course.This study aims to reveal the point of view on “elderly and elderliness” of young studying in Karadeniz Technical University and how this percepton/point of view reflect to the intergeneratonal solidarity and dialogue. The research method is based on descriptve research which describes the current situaton. In this context, a survey has been applied in order to present the general profle of students and their feelings, thoughts, positve and negatve point of views towards elderly and elderliness. Their opinions on how they defne elderly, which age group is seen as elderly, signs of elderliness, the positve and negatve characteristcs of elderliness, their relatons with elderly, communicaton frequency, communicaton styles, how they spend tmes with them- etc. were taken over by means of this survey questonnaire. In this context, survey was conducted with 381 students in KTU. Although the negatve results related to the point of view on elderly and elderliness taken from at the end of the research, it has been concluded that intergeneratonal dialogue and solidarity are stll strong and important and maintained as well.
Keywords
- Arpacı, F. (2005). Farklı Boyutlarıyla Yaşlılık. Ankara: Türkiye İşçi Emeklileri Derneği, Eğitim ve Kültür Yayınları. (İnternet, Erişim Tarihi: 12.05.2013).
- Arslan, M. (2009). Geleneksellik ve Yaşlı Dindarlığı: Taşrada Sosyal Hizmet Alamayan Yaşlıların Dindarlık Durumları Üzerine Uygulamalı Bir İnceleme. V. Ulusal Yaşlılık Kongresi, Sivas.
- Balcı, A. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma. Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Baran, A.G. (2001). Yaşlılığın Sosyal Statü ve Roller Bakımından Analizi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 1(1).
- Baran, A.G. & Çoban, S. (2012). Kuramsal Açıdan Kuşaklararası Dayanışma: Genç-Yaşlı İlişkileri. Kuşaklararası Dayanışma ve Aktif Yaşlanma Sempozyumu Bildirileri. Internet; Erişim tarihi 20.02.2013
- Baran, A. G., Kalınkara, V., Aral, N., Akın, G., Baran, G. & Özkan, Y. (2005). Yaşlı ve Aile İlişkileri. Ankara Örneği. T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara Genel Yayın No:127.
- Bengtson, V. L.& Oyama, Petrice S. (2007). Intergenerational Solidarity: Strengthening Economic and Social Ties. Expert Group Meeting Report, UN Department of Economic and Social Affairs Division for Social Policy and Development.
- Bengtson, V.L. & Dowd, J.J. (1981). Sociological functionalism, Exchange Theory and Life-Cycle Analysis: A Call for More Explicit Theoretical Bridges. International Journal of Aging and Human Development 12, 2.
- Bengtson, V.L. & Schrader, S. (1982). Parent- child relations. (Ed: Mangen, D. & Peterson, W.A). Research Instruments in Social Gerontology, Volume 2. Minneapolis: University of Minnesota Press.
- Canatan, A. (1997). Farklı Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Statüdeki Yaşlıların Sosyal İlişkileri: Emek, Demetlale ve Şafaktepe Mahalleleri Örneğinde İncelenmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Dowd, J.J. (1975). Aging and Exchange: A preface to Theory. Journal of Gerontology, 30, 5.
- Dülger, İ. (2012). Dünya’da ve Türkiye’de Yaşlılığın Değişen Görünümü: Uzayan ortalama Yaşama Süreleri. Kuşaklararası Dayanışma ve Aktif Yaşlanma Sempozyumu Bildirileri. (Internet; Erişim tarihi 20.02.2013).
- Dwyer, J.W., Lee, G.R. & Jankowski, T.B. (1994). Reciprocity, Elder Satisfaction, and Caregiver Stress and Burden: The Exchange of Aid in the Family Caregiving Relationship. Journal of Marriage and the Family, 56, 35–43.
- Hotar, N. (2012). Türkiye’de Yaşlılık ve Yaşlanma. 18-24 Mart 2012 Yaşlılara Saygı Haftası, Kuşaklararası Dayanışma ve Aktif Yaşlanma Sempozyumu Bildirileri. (İnternet, Erişim tarihi 20.02.2013).
- Hirdes, J.P. & Strain, L.A. (1995). The Balance of Exchange in Instrumental Support with Network Members Outside the Household. Journal of Gerontology: Social Sciences.
- İçli, G. (2008). Yaşlılar ve Yetişkin Çocuklar. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, (1).
- Kalaycıoğlu, S.& Rittersberger-Tılıç, H. (2000). Intergenerational Solidarity Networks of Instrumental and Cultural Transfers Within Migrant Families in Turkey. Ageing and Society, 20.
- Kalaycıoğlu, S., Tol, U. U. Küçükkural, Ö. ve Cengiz K. (2003). Yaşlılar ve Yaşlı Yakınları açısından yaşam biçimi tercihleri. Türkiye Bilimler Akademisi Raporları, Sayı.5, Ankara: TÜBİTAK Matbaası.
- Kalayıcıoğlu, S. (2012). Kuşaklararası Dayanışma ve Aktif Yaşlanma. Kuşaklararası Dayanışma ve Aktif Yaşlanma Sempozyumu Bildirileri. (Internet; Erişim tarihi 20.02.2013).
- Kalmijn, M. (2005). Intergenerational Solidarity: A Review of Three Theories and Their Evidence.
- Kuşaklararası Dayanışma ve Aktif Yaşlanma Sempozyumu Özeti (2012). (Internet; Erişim tarihi 20.02.2013).
- OECD (1992). Urban Policies for Ageing Populations. Head of Publication Services, Paris.
- Onur, B. (1991). Gelişim Psikolojisi. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
- Paloma, M. (1993). Çağdaş Sosyoloji Kuramları. Çev.: Hayriye Erbaş. Gündoğan Yayınları: Ankara.
- Sayın, Ö. (1990). Aile Sosyolojisi-Ailenin Toplumdaki Yeri. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
- Şahin, M. & Yalçın, M. (2003). Huzurevinde veya Kendi Evlerinde Yaşayan Yaşlılarda Depresyon Sıklıklarının Karşılaştırılması. Turkish Journal of Geriatrics, 6(1): 10-13.
- TNSA Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (2008) Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (HÜNNE) Ankara.
- Tufan, İ. (Tarihsiz). Yaşlılıkta Kuşaklararası İlişkiler. (İnternet, Erişim tarihi 18.11.2013).
- Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). İstatistiklerle Yaşlılar 2012. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu
- Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) Nüfus Projeksiyonları: 2013-2075 (İnternet, Erişim tarihi 02.02.2013).
- Young People in a Globalizing World World Youth Report (2003). Intergenerational Relation. (İnternet, Erişim tarihi 02.02.2013).
