Author :
Abstract
Küreselleşme bilgi ve iletişim teknolojisindeki hızlı gelişmeler ile birlikte medyanın etkisinin gittikçe arttığı ve en etkin sosyalleşme aracına dönüştüğü görülmektedir. Diğer yandan küreselleşme şartlarının tetiklediği rekabet ortamı tüm sektörlerde olduğu gibi medya dünyasında da reyting ve ticari öncelikli yayın politikaları izlenmesine yol açmıştır. Nitekim bu bağlamda en çok izlenen ve etki alanı yüksek olan medya araçlarından tv de yer alan, filmler, diziler, çizgi filmleri ve haber programları incelendiğinde çoğunun şiddet içerikli ve tüketimi teşvik eder nitelikte olduğu gözlenmektedir. Çoğunluğu uluslararası bağlantılı kar amaçlı özel medya kuruluşları gayeleri için öncelikle tüketimi teşvik etmek adına bu konuda engel teşkil edecek her türlü milli moral değerlerini de asimile etmektedirler. Bu yöndeki beyinleri ustaca manipüle eden yayınların başını ise Hollywood yapımı çizgi, sinema filmleri ve tv dizileri çekmektedir. Ne yazık ki bu gibi kapitalist zihniyetli stratejiler uygulanırken ise yetişkinlerle birlikte en fazla korunmasız durumda olan çocuklar istismar edilmektedir. Nitekim bu yöntemlerle medya daha çok; çocukları ve kadınları reklam malzemesi olarak kullanmanın yanında daha fazla izlenmek adına yapımlarında şiddet cinsellik, para ve gücü kutsayan unsurlara ağırlık vermektedir. Gelinen süreçte 21.yy. sosyal sorumluluk, ahlak ve etik değerlerden çok içgüdülerin daha önem kazandığı bir yy görünümüne dönüşmektedir. Belirtilen nedenlerle gerek uluslararası gerek kurumsal ve bireysel şiddetin yaygınlaştığı bir çevrede yaşayan savunmasız konumdaki çocuk ve gençlerimizi medyadaki şiddet bombardımanından korumak sağlıklı bir birey olarak yetişmeleri bakımından yaşamsal önem arz etmektedir. Bu çerçevede hazırlanan makalede başta RTÜK kaynakları olmak üzere birçok ulusal ve uluslararası araştırma örneklerinin ışığında artan risk konumundaki medyadaki şiddet kültürünün, çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri konusu analiz edilerek. Ulusal ve uluslararası uygulamalar çerçevesinde çağdaş çözüm yolları ortaya konmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
The violence culture effect in media, child and unjustreatment. It is seen that the effect of media is going up and it has become the most efcient socializaton way with globalisaton, rapid improvement in informaton and communicaton technology. On the other hand, the competton environment triggered by the globalisaton conditons leads to follow broadcastng policy where ratng and commercial are priority issues. As a mater of fact, whenflms, tv series, cartoons and news casts on tv, which are watched themostand which have a high impact are analyzed it is observed that most of them contain violence and promote the consumpton. Private media organizatons, mostly internatonal based and proft-oriented, assimilate all kinds of natonal moral values in order to promote consumpton for their own purposes. Hollywood cinema flms, cartoons and tv series lead to these kinds of broadcasts which manipulate brains professionally. Unfortunately, while applying such capitalist strategies, together with adults mostly defenceless children are being abused. Thus, the media is using mainly children and women as an advertsing material with these methods and focusing on factors that bless violence, sexuality, money and power in order to be watched more. At the current situaton, 21st century has turned into a century where instncton has become more important than ethical values. Defenceless children and young people who live in an environment where internatonal, insttutonal and personal violence became wide spread should be protected from the violence in media, so that they can grow up as healty individuals. In this context, partcularly in the prepared artcle RTÜK sources including many natonal and internatonal research and examples analyzed in the light of contemporary issues have tried to put forward solutons.
Keywords
- AKÇALI S. (2014).Tüketim Toplumunda Çocukluğun Yitişi, AKÇALI Selda (Ed.) Çocuk ve Medya içinde, Ankara: Nobel Kitap.
- AYRANCI, Ü., KÖŞGEROĞLU, N. GÜNAY, Y.(2004). TV’de çocukların en çok seyrettikleri saatlerde gösterilen filmlerdeki şiddet düzeyi, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2004; 5(3): 133-140.
- BJORKQVIST, K. (1985). Violent films, anxiety, and aggression. Helsinki: Finnish Society of Sciences and Letters.
- BUSHMAN, B. J.,& HUESMANN, L. R. (2006). Short-termandlong-termeffects of violent media on aggression in children and adults. Archives of Pediatricsand Adolescent Medicine, 160 (4), 348-352.
- ÇAPCIOĞLU, İ. (2008), Cultural Globalization and Global Flow of Popular Culture, World Applied Sciences Journal, Vol. 4, pp. 10-15.
- ÇAPCIOĞLU, İ. & ÇAPCIOĞLU, F. (2015). Popüler Kültürün Metalaştırdığı Değerlerimizi Nasıl Yeniden İnşa Edelim?, Uluslararası İnsani Değerlerin Yeniden İnşası Sempozyumu, 3. Cilt, ss. 21-29, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
- ÇÖĞÜN, M (1997). Ekrandaki Şiddet Görüntülerinin Çocuk Üzerindeki Kötü etkileri İ.Ü. SBE Yüksek Lisans Tezi.
- COUNCIL ON COMMUNİCATİONS AND MEDIA, (2009). From the American Academy of Pediatrics: Policystatement—Media violence. Pediatrics.
- DİNÇER, Müjde Ker, Yılmazkol Özgür (2014). Tv Çocuklara Gerçek Hayatı Şiddetle öğreten “Çağdaş Masal Anlatıcısı”, AKÇALI Selda (Ed.) Çocuk ve Medya içinde (s.195), Ankara: Nobel Kitap.
- DÖNMEZER,S., Kriminoloji, 8. Basım, Beta Basım Yayım, İstanbul, 1994.
- EKŞİ, Aysel (2010). Ben Hasta Değilim, İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi.
- ERDOĞAN, İ (1999). Popüler Kültür: Kültür Alanında Egemenlik ve Mücadele. İçinde, N. Güngör (der.)Popüler Kültür ve İktidar, Ankara: Vadi. s. 18-53.
- ERDOĞAN, İ., Alemdar, K. (1994). Popüler Kültür ve İletişim, Ankara: Ümit Yayıncılık.
- FERGUSON CJ, SAN MİGUEL C, GARZA A, JERABECK JM. (2012) A longitudinal test of video game violence influences on dating and aggression: a 3-year longitudinal study of adolescents. J Psychiatr Res.2012; 46: 141-146.
- GENTİLE DA, BUSHMAN BJ. (2012) Reassessing media violence effects using a risk and resilience approach to understanding aggression. Psychology of Popular Media Culture. 2012;1: 138-151.
- GÜVEN, S. (2015). Medyada Çocuk ve Toplumsal Dönüşüm, Ankara: Orient yayıncılık.
- HUESMANN, L. ROWELL vd. (2003). Longitudinal Relations Between Childrens Exposure To TV Violence and Their Agressive and Violent Behavior in Young Adulthood, Dev Psychol, 39: 201-21.
- KAYHAN, Necati (1997). Çalışan Çocukların Sorunları, Ankara, Orman-İş Sendikası.
- KAYHAN, Necati (2010). Küreselleşme, Sosyal Devlet ve Haklardaki Geri Çekilme Bağlamında Türkiye’deki Yıllık İzin Hakkı ve Bazı Uygulama Sorunları, Ankara TES-İŞ Eğitim Yayınları.
- KURTOĞLU, Ramazan (2013). Küresel Para Savaşları ve Davranış Ekonomisi Nörofinans, Ankara, Orion Kitabevi.
- MARRS, Texe (2003). Dark Majesty Uluslararası Güç Odakları, İstanbul, Timaş Yayınları.
- MEDIA VIOLENCE COMMISSION (2012). International Society for Research on Aggression (ISRA). Report of the media violence commission. Aggress Behav.
- MILLER L ALEC vd. (2001). Dialectical Behavior Threapy in Clinical Practice, Suicidial Behaviors in Adolescent Who is Most At Risk ed. Dimeff, Lindaa Koerner Kelly The Guilford Press, 7-22.
- MORA, Nejla (2014). Gençlerde Medya Bağımlılığı, Naci Bostancı (Ed.) Çocuk ve Medya içinde (20-23), İletişim ve Diplomasi, Sayı: 2 (Ocak-Haziran 2014) Ankara, TC. Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü.
- ÖNÜR, N. (2001). Medya ve Eğitim, İzmir: Barış Yayınları.
- ÖZAL, Özcan (1996). “Medya ve Şiddet”, Yeni Türkiye, Yıl 2, Sayı 11, 550-552.
- ÖZER, Ö. (Ed). (2010). Medyada Şiddet Kültürü, İstanbul: L-T LİTERATÜRK.
- ÖZTÜRK, C. VE KARAYAĞIZ, G. (2007). Çocuk ve TV. Ankara Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10 (2), 81-85.
- RTÜK Medya da Şiddete Duyarlılık Paneli,(2005). Medyada Şiddete Duyarlılık, Ankara: RTÜK Yayın No: 11.
- RTÜK Radyo ve TV’lerde Şiddet ve İntihar Haberlerinin Sunumunun Toplum Üzerindeki Etkileri Sempozyumu,(2003). Şiddet ve İntihar Haberleri, Ankara: RTÜK Yayın No: 6.
- RTÜK,(2013).Türkiye’de çocukların medya kullanma alışkanlıkları araştırması, 1. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi.
- RTÜK-EGM Ortak Paneli, (2003). Medya ve Polis, Ankara, RTÜK Yayın No: 5.
- SARI, İ., ÖZDEMİR M. (Ed), (2013). Çocuk ve Bilişim, Samer Bilimsel Yayınları.
- ŞİRİN M. R. (2011). Çocuk Hakları ve Medya El Kitabı, Çocuk Vakfı Yayınları: 88, İstanbul.
- ŞİRİN, M. R. (2014). Çocuk ve Medya Eşitsizlikler Dünyası, Naci Bostancı (Ed.) Çocuk ve Medya içinde (20-23), İletişim ve Diplomasi, Sayı: 2 (Ocak-Haziran 2014) Ankara, TC Başbakanlık B.Y.E. Genel Müdürlüğü.
- SOYGÜDER, Ş. (2007). Türk Popüler Medyasını Yeni Şöhret Bulma ve Tüketme Yolu, Özgür Yılmazkol (Der.) Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
- SPENGLER, Osvald, (1997). Batının Çöküşü, 2. Baskı, Ankara, Dergâh Yayınları.
- TARHAN, Nevzat (2006), Psikolojik Savaş Gri Propaganda, İstanbul: Timaş Yayınları.
- ULUÇ, B. (2005). TV’lerde Yer Alan Şiddet İçeren Programların Okulda Şiddete Etkisi ve Şiddet Önleme Amacıyla Okul Yöneticilerinin Alabileceği Önlemler, Mesleki Eğitim Dergisi, 7 (14): 44-73.
- ÜNSAL, A. (1996). Genişletilmiş Bir Şiddet Tipolojisi Cogito- Şiddet Özel Sayısı 2. Baskı İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- VOSSEKUİL B, FEİN RA, REDDY M, et al.(2002) The Final Report and Findings of the Safe School Initiative: Implications for the Prevention of School Attacks in the United States. Washington, DC: US Secret Service, US Dept of Education
- WORTH, A. KEİLAH vd. (2008) Exposure of US Adolescents to Extremely Violent Movies, Pediatrics 122 (2): 306, 312.
- YAVUZER, Haluk (1987). Çocuk ve Suç, İstanbul, Remzi Yayınları.
- YILMAZKOL, Özgür,(2007), Medya Okumaları, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
- ADEM, Solak ve Arkadas-THIBERT ve H. Feray Salman (2013).UNİCEF Şiddet Raporu, http:// www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/izleme-gostergeleri-kilavuzu.pdf Erişim Tarihi: 15.10.2014.
- AİLE.sos.pol.rapor (2008). Çocuk Programları ve Bu Programlarda Yayımlanan Reklamların, İçe- rik Analizi Araştırması, pdf-İstanbul Erişim Tarihi: 10.10.2014.
- T.C Başbakanlık Aile ve Sosyal Politikalar Genel Müdürlüğü nün, Aile Değerleri Araştırma- sı (2010). Medya kütüphane_61_Turkiyede aile_degerleri2014.pdf Erişim Tarihi: 15.08.2015
- AİRLINE, Kaplan (2012). http://www.psychiatrictimes.com/child-adolescent-psychiatry/violen- ce-what-effects-behaviormedia Erişim Tarihi: 25.09.2014
- ARTIK, Nevzat (2013). Sigara, uyuşturucu ve hastalık risklerine karşı kara üzüm çekirdeği, http://adlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/08/Grape-Seed-Article.pdf. Erişim Tarihi: 15.10.2014.
- BULUT, Aycan (2013). ÇocuklarŞiddetiUnutmazhttp://www.milliyet.com.tr/cocuklar-siddeti- unutmaz--cocugum-1728773, Erişim Tarihi: 10.08.2014.
- DELİSİ M, VAUGH MG, GENTİLE DA, et al.(2013). Violent video games, delinquency, and youth violence: new evidence. Youth Violence and Juvenile Justice. Inpress. http://public. psych.iastate.edu/caa/abstracts/2010-2014/13DVGAS.pdf Erişim Tarihi: 15.08.2015.
- RTÜK, KaraListesi (2012). http://www.milliyet.com.tr/bu-da-rtuk-un-kara-listesi/gundem/gun- demdetay/default.htm, Erişim T.15.09.2014.
- KALKINMA BAKANLIĞI,(2014-2018).10. Kalkınma Planı Çocuk Çalışma Grubu Raporu, http:// www.istka.org.tr/content/pdf/onuncu-kalkinma-plani.pdf Erişim T.15.7.2015.
- KÜÇÜKCAN, Talip (2011). diziler-siddete-tesvik-ediyor.ttp://www.dunya.com/ -ErişimTari- hi:20.10.2014.
- STRUNSKY, Burke E. (2013). Vstudy-decMediaVıolence,https://w2.parentstv.org/main/Resear- ch/Studies/CableViolence/vstudy_dec2013.Kasım-2014, Erişim Tarihi: 25.09.2015.
- TARHAN, Nevzat http://bilgelerzirvesi.org/bildiri/tarhan.pdf Erişim T.: 25.09.2015.
- TUİK (2013). Türkiye İstatistik Kurumu, TÜİK.gov.tr, Erişim T.: 25.09.2015.
- UYUSTURUYA_KARİSAN_UNLULER//www.sabah.com.tr/fotohaber/gundem/adi- Erişim T.: 25.09.2015.
- Sokakta ve kamusal alanlarda: a) Toplumsal ve ekonomik eşitsizliklerin azaltılması. Kamusal politikaların çocuklar üzerindeki etkilerinin analizi. b) Polis için çocuk hakları eğitiminin düzenlenmesi ve uygulanması. Marjinal gruplardan çocuklarla nasıl çalışılacağı, çocukların gelişim aşamalarına ilişkin bilgiler, arkadaş grupları ile çete arasındaki ayrımın netleştirilmesi, alkol veya uyuşturucu kullanan çocuklarla nasıl ilgilenileceği vb. bu eğitim kapsamında yer alması gereken başlıklardır. c) Mağdurlar ve failler için entegre hizmetlere erken erişim sağlanması; mağdurlara yönelik hastane bakımı ve psikolojik hizmetler ile faillere yönelik rehabilitasyon programlarının geliştirilmesi. (Arkadaş vd. 2013, UNİCEF Şiddet Rapor, http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/ izleme-gostergeleri-kilavuzu.pdf).
