Author :
Abstract
Bu makalede, özellikle son yıllarda, ülkemizde giderek daha da önemli ve ciddi bir toplumsal problem olmaya başlayan "kadına yönelik şiddet" olgusu, din (İslam) ile ilişkisi bağlamında sosyolojik bir bakış açısıyla analiz edilmeye çalışı- lacaktır. Bunun için öncelikle "şiddet türleri" konulu kısa bir kavramsal giriş yapılarak farklı şiddet türleri kapsamında değerlendirilebilecek dini naslara temsil edici örnekler verilecek ve ardından bu nasların yorumlanmasında öne çıkan yaklaşım tarzları üzerine bir topoloji denemesi yapılacaktır.
Keywords
Abstract
In this artcle, "the violence against women" which is becoming increasingly important and serious social problem, especially in recent years, in our country will be analyzed in the context of relatonship between religion (Islam) with a sociological perpectve. Thus, it will be a short conceptual introducton about the types of violence, and then the representatve examples of verses and hadiths including elements belonging to different types of violence will be presented, and fnally, the prominent approaches in the interpretaton of this verses and hadiths will be atempted to be introduced
Keywords
- (*) Yrd. Doç. Dr., Necmettin Erbakan Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Din Sosyolojisi ABD, arifkorkmaz1976@hotmail.com, 534 663 40 61
- (**) Bu makale, 3-4 Eylül 2015 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilen “2. Uluslararası Farklı Şiddet Boyutları ve Toplumsal Algı Kongresi”nde sunulan “Kadına Yönelik Şiddette Dinin Rolü: Sosyolojik Bir Analiz” isimli bildiri metninden üretilmiştir.
- 8 Abdürrezzak, 1972: 393-397; Beyhaki, 2003b: 166, 167; eş-Şevkani, 2004: 1377, 1378, İbn Kudame, 1997: 56; Bardakoğlu, 1994: 473-476 .
- 10 Tirmizi, Tefsir, 10; İbn Hişam, 1995: 298; et-Taberi, 1962: 151). Bir hadiste de "Nikah köle- liktir." denilmektedir (Beyhaki, 2003a: 133 [Nikah, 64 / 13481].
- 16 Ebu Davud, Nikah, 41, 42 [2147]; İbn Mace, Nikah, 51 [1986]; Nesai, İşretü'n-Nisa, 61 [9123]; el-Bezzar, 1988: 356.
- 25 Beyhaki, 2003a: 133 [Nikah, 64 / 13481].
- Abdürrezzak, b. Hemmam es-Sanani (1972). el-Musannef, 9. Beyrut: el-Meclisü'l-İlmi.
- Aktaş, Cihan (2000). İran'da Siyah Yorgunluğu. İslamiyat, 3 (2), 15-44.
- Bardakoğlu, Ali (1998). Hırsızlık. TDV İslam Ansiklopedisi, 17, 384-396. İstanbul: TDV.
- Bardakoğlu, Ali (1994). Diyet. TDV İslam Ansiklopedisi, 9, 473-479. İstanbul: TDV.
- Beyhaki, Ebu Bekir Ahmed b. Hüseyin b. Ali (2003a). es-Sünenü'l-Kübra, 7. Beyrut: Daru'l- Kütübi'l-İlmiyye.
- Beyhaki, Ebu Bekir Ahmed b. Hüseyin b. Ali (2003b). es-Sünenü'l-Kübra, 8. Beyrut: Daru'l-
- el-Bezzar (1988). el-Bahru'z-Zehhar el-maruf bi-Müsnedi'l-Bezzar, 1. Medine: Mektebetü'l- Ulum ve'l-Hikem.
- el-Cessas, Ebu Bekr Ahmed b. Ali er-Razi (1996a). Ahkamü'l-Kuran 2. Beyrut: Daru İhyai't- Turasi'l-Arabi.
- el-Cessas, Ebu Bekr Ahmed b. Ali er-Razi (1996b). Ahkamü'l-Kuran 5. Beyrut: Daru İhyai't-
- Çeker, Orhan (2002). Kız. TDV İslam Ansiklopedisi, 25, 541, 542. Ankara: TDV.
- Dereli, M. Vehbi (2012). Arapça'yı Doğru Kullanmanın Kur'an'ın Anlaşılmasına Olan Etkisi. NEÜİFD, 34, 29-50.
- Douki, S., Nacef, F., Belhadj, A., Bouasker, A. and Ghachem, R. (2003). Violence Against Women in Arab and Islamic Countries. Archives of Women’s Mental Health, 6 (3), 165-171.
- Ebu Zeyd, Nasr Hamid (2004). Kuran Hermeneutiğine Doğru: Hümanist Yorum Arayışı. çev.: İsmail Albayrak. İslamiyat, 7 (1), 39-60.
- Esed, Muhammed (1999). Kur'an Mesajı: Meal-Tefsir, 1. 5. Bs. çev.: Cahit Koytak, Ahmet Ertürk. İstanbul: İşaret Yayınları.
- Fahruddin er-Razi (1981). Tefsiru'l-Fahri'r-Razi el-Meşhur bi't-Tefsiri'l-Kebir ve Mefatihi'l-Gayb, 10. Beyrut: Daru'l-Fikr.
- Gazali, el-İmam Ebu Hamid Muhammed b. Muhammed (2005). İhyau Ulumi'd-Din. Beyrut: Daru ibn Hazm.
- Güleç, Hasan (2007). Oğul. TDV İslam Ansiklopedisi, 33, 320, 321. İstanbul: TDV.
- Güler, İlhami (2004). Soruşturma. İslamiyat, 7 (1), 136-140.
- Hatiboğlu, Mehmed S. (2000). Editörden. Kadına Dinin Verdiğini Fazla Bulanlar. İslamiyat, 3 (2), 7-13.
- Hatiboğlu, Mehmed S. (2004). Editörden. Kuran-ı Kerim'de Mahalli Hükümler Meselesi. İsla- miyat, 7 (1), 7-12.
- HÜNEE (Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü) (2014). Türkiye'de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması. Ankara: KSGM.
- İbn Hişam (1995). Siretü'n-Nebi, 4. Tanta: Daru's-Sahabe li't-Türas.
- İbn Kesir (1999). Tefsiru’l–Kurani’l–Azim 8. Riyad: Daru Tayyibe.
- Kılıç, Melike Nur (2009). Kadına Yönelik Şiddet: Sosyo-Psikolojik Arka Plan, Manevi Boyut, Hu- kuki Yaptırımlar. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Korkut-Owen, Fidan & Owen, Dean W. (2008). Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet. Ankara: T.C. Baş- bakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
- Müttaki el-Hindi (1985). Kenzü'l-Ummal fi Süneni'l-Akval ve'l-Efal, 16. Beyrut: Müessesetü'r- Risale.
- Okumuş, Ejder (2005). Dinin Meşrulaştırma Gücü. İstanbul: Ark.
- Ömek, Hatice (2013). Kadına Yönelik Şiddet ve Din İlişkisine Sosyolojik Bir Yaklaşım (Ankara'daki Kadın Sığınmaevleri Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Özsoy, Ömer (2004). Soruşturma. İslamiyat, 7 (1), 141-145.
- Özsoy, Ömer, Güler, İlhami (2003). Konularına Göre Kur'an (Sistematik Kur'an Fihristi). Ankara: Fecr Yayınevi.
- Öztürk, Emine (2008). Türkiye'de Aile İçi Şiddet, Kadın Sığınma Evleri ve Din. Doktora Tezi. Mar- mara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Öztürk, Emine (2014). Turkish Family Violence and Women's Shelters. International Journal of Secince Commerce and Humanities, 2 (1), 36-46.
- Öztürk, Yaşar Nuri (1999). Kur'an'daki İslam. 36. Bs. İstanbul: Yeni Boyut Yayınları.
- er-Razi, Fahruddin (1990). Tefsir-i Kebir, 8. çev.: Suat Yıldırım, Lütfullah Cebeci, Sadık Kılıç, C.
- Resmi Gazete (2012). Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, 6284, 08.03.2012. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/03/2012032016.htm#, Erişim Tarihi: 09.08.2015.
- es–Sabuni, M. Ali (1981). Safvetü’t–Tefasir, 3. Beyrut: Daru’l–Kurani’l–Kerim.
- Sargın, Ayşe (2012). Kadına Yönelik Şiddet ile Mücadele ve Şiddete Uğrayan Kadınlara Destek Mekanizmaları. CFCU & ECORYS & GAP.
- Seyyid Kutub (2003). Fizilali'l-Kur'an 6. Kahire: Daru'ş-Şüruk.
- Şenol, Dolunay & Yıldız, Sıtkı (2013). Kadına Yönelik Şiddet Algısı - Kadın ve Erkek Bakış Açılarıy- la -. Ankara: Mutlu Çocuklar Derneği Yayınları.
- et-Tehanevi, Muhammed Ali (1996). Keşşafü Istılahati'l-Fünun ve'l-Ülum, 2. Beyrut: Mektebetü Lübnan Naşirun.
- Tuksal, Hidayet Şefkatli (2014). Kadın Karşıtı Söylemin İslam Geleneğindeki İzdüşümleri. 5. Bs. Ankara: Otto.
- Türkyılmaz, A. S., Akadlı Ergöçmen, B., Yüksel, İ, Coşkun, Y., Adalı, T. (2009). Yöntem. Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet. T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Yayınları.
- United Nations (1993). Declaration on the Elimination of Violence against Women. http://www.un.org/documents/ga/res/48/a48r104.htm, Erişim Tarihi: 05.08.2015.
- Wadud, Amina (1999). Qur'an and Woman: Rereading the Sacred Text from a Woman's Pers- pective. Oxford University Press: New York.
- Yüksel, Edip (1998). Kuran Çevirilerindeki Hatalar. 2. Bs. İstanbul: Ad Kitapçılık.
- Zara Page, A & İnce, M (2008). Aile İçi Şiddet Konusunda Bir Derleme. Türk Psikoloji Yazıları, 11 (22), 81-94.
