Tanrının Kozmik Hükümranlığını Siyasal Bir Dile İndirgemek: Radikal Yaklaşım İçinde Egemenlik Nasıl Yanlış Yorumlanıyor?
Author :
Abstract
Egemenlik kavramı üzerindeki özel yaklaşım radikal İslam anlayışının temel ayırt edici özelliklerinden birisidir. Aşkın varlığa ait olan kozmik ve ontolojik hükmetme potansiyel ve gücünün, özü itbariyle beşeri bir etkinlik sahası olan siyasal pratğe indirgenmesi, bu konudaki karmaşanın temeli olarak görülebilir. Oysa egemenlik, bir kamu hukuku terimi olarak, evrensel hukuki değerlerin kaynağıyla ilgili bir kavram değil, bir devlet unsuru olması yöneyle pozitf hukuk kurallarını vücuda getren en yüksek emretme kudret; devletn ihtyaçlarını karşılayan kuralların ve kurumların kaynağı konumundaki üst iradedir. İlahi iradeyi temsil eden değerler ise her dönemde ve her toplumda geçerli evrensel ilkeleri ifade etmektedir. Dünyevî egemenliğin ilahi ahkâma izafe edilmesi, evrensel ve mutlak olanı, beşeri algıyı yansıtan pozitf hukuk düzeyine indirgemek ve sınırlamak olur. Dolayısıyla hukuki değerlerin (evrensel hukuk ve adalet prensipleri) kaynağı ile pozitf hukuk kurallarını meydana getren beşeri iradenin bir ve aynı sayılması doğru değildir. Bu yaklaşımdan hareketle, makale, dini egemenlik anlayışının ne anlama geldiğini, egemenliğin nasıl yanlış yorumlandığını ve muhtemel çözüm önerilerini ele almaktadır.
Keywords
Abstract
This artcle deals with the perspectve of radical Islamists on sovereignty, how they misinterpret sovereignty and it includes some possible alternatves in solving this queston. The main aim of the artcle is to demonstrate how the radicals misunderstand Allah’s sovereignty and put forward some suggestons to shed light on the issue. We can say that the main reason of tensions between religion and state is conflictng aspiratons and the competton between these two organizatons. This conflict and competton arise from the wish of these two organizatons to take over power and to design social and state life according to their epistemological priorites and ultmate goals. As in all major religious traditons, in the case of Islam, we see that there has also been a tensional relatonship between religion and state or religious and secular law. This tension roots from the meanings that are atributed to the understanding of Allah’s sovereignty. Allah’s dominaton and sovereignty over everything on the Earth in a cosmic and ontological sense is also perceived as absolute politcal sovereignty over peoples. From the perspectve of politcal philosophy, this kind of thinking can express itself as an excluding and killing strategy according to their percepton of what the source of sovereignty is, and how this sovereignty functons.
Keywords
- Benna, Hasan, Hayatı ve Risaleleri, Terc. Ramazan Nazlı, Arslan Yayınları, İstanbul 1980.
- Çiftçi, Adil, “Fazlur Rahman’ın dinamik Şeriat Anlayışı: Değişimin Teolojik ve Sosyolojik Zorunluluğu”, İslamiyat Dergisi, C.1, S.4, Ekim Aralık 1998.
- Gezenler, Murat, Demokrasi Dini, Şehadet Yayınları, Konya 2009a.
- Gezenler, Murat, Hâkimiyet Mefhumu, Şehadet Yayınları, Konya 2009b.
- İnalcık, Halil, “Islam in the Ottoman Empire”, Cultura Turcica, 1968-1970, V-VII.
- İnalcık, Halil, “Şeriat ve Kanun, Din ve Devlet”, İslamiyat Dergisi, C.1, S.4, Ekim Aralık 1998.
- Kutlu, Sönmez, Çağdaş İslamî Akımlar ve Sorunları, Fecr Yayınları, Ankara 2008.
- Qutub, Sayyid, İslam’da Sosyal Adalet, Terc. M. Beşir Eryarsoy, Arslan Yayınları, İstanbul 1982.
- Qutub, Sayyid, Son Sözler, Terc. Ömer Bezirci, NehirYayınları, İstanbul 1989.
- Qutub, Sayyid, Yoldaki İşaretler, Terc. Kamil M. Çetiner, Arslan Yayınları, İstanbul 1997.
- Qutub, Sayyid-Mawdudi, Ebu’l‘Ala, Cihad, Dünya Yayınları, 5.bsk., İstanbul 1992.
- Mawdudi, Ebu’l A’la, İslam’da Devlet Nizamı, Hilal Yayınları, Ankara 1967.
- Mawdudi, Ebu’l‘Ala, Allah Yolunda Cihad, Terc. Çığır Yayınları, 4.bsk., İstanbul 1976.
- Mawdudi, Ebu’l‘Ala, İslam İnkılâbının Programı, Terc. Mikail Bayram, Hilal Yayınları, Ankara 1969.
- Nasr, Ebu Zeyd, “Soruşturma: Şeriat Dosyası”, İslamiyat Dergisi, C.1, S.4, Ekim Aralık 1998.
- Palevi, Aleaddin-Gezenler, Murat, Mühim Soruların Cevabı, Şehadet Yayınları, Konya 2008.
- Uludağ, Süleyman, İslam Siyaset İlişkileri, Dergah Yayınları, İstanbul 1999.
- Tartusi, Ebu Basir, İslam Dininden Çıkaran Ameller, Terc. Emre Dolapoğlu Şehadet Yayınları, Konya 2008.
- Türcan, Talip, Devletin Egemenlik Unsuru ve Egemenlikten Kaynaklanan Yetkileri, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2001.
- Ünal, A., Bülent, İlk Devir İslam Düşüncesinde Egemenlik, İzmir İlahiyat Fakültesi Yayınları, İzmir 2006.
- Ünal, A., Bülent, “İslâm ve Siyaset Üzerine Düşünceler”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13-14, 2001.
- Ünal, A., Bülent, “Seyyid Bey’in Hakimiyet Anlayışı”, Türk Hukuk ve Siyaset Adamı Seyyit Bey Sempozyumu, 16 Mayıs 1997, İzmir 1999
