Author :
Abstract
Özet Afganistan’da büyük ölçüde geleneksel toplumsal yapının devam etmesi dolayısıyla toplumsal aktörlerin de toplumsal yapının içinde geliştiği görülmektedir. Bu aktörlerden biri de mollalardır. Afganistan’da mollaların saygınlığı ve otoriterliği kutsal değerler gibi korunmaya devam etmektedir. Dini liderlerin ve ulemanın önemli bir konuma sahip olduğu ve fikirlerinin her kesim tarafından kabul gördüğü bilinmektedir. Bu yüzden dini otoriteler ve halka kendisini benimseten ulema şurası; mescit, cami, medrese gibi dini faaliyetlerde bulunan kurumlar; halkın dini, toplumsal, sosyal ve siyasal hayat üzerinde etkili olan temel aktörlerdir. Toplumun dini ve manevi önderi konumunda olan mollalar, dini alanlarda olduğu kadar toplumsal ve sosyo-kültürel alanlarda da oldukça etkili olduğu bilinmektedir. Alan araştırması tekniğiyle hazırlanan bu çalışmada, Afganistan toplumunda mollaların dini hayattaki belirleyiciliklerine yönelik tutumlarının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Anket tekniği ile elde edilen veriler çeşitli bağımsız değişkenler esas alınarak değerlendirilmeye ve yorumlanmaya çalışılmıştır. Bulgular, Afganistan toplumunun mollaların dini hayattaki belirleyiciliklerine yönelik tutum düzeylerinin, bağımsız değişkenlere göre anlamlı farklılıklar gösterdiğini ortaya koymuştur.
Keywords
Abstract
ABSTRACT It is seen that social actors are developed within the social structure since the traditional social structure continues to a large extent in Afghanistan. One of these actors are mollas. In Afghanistan, the dignity and authoritarianism of the mollas continue to be preserved like divine values. It is known that religious leaders and ulama have an important position and their ideas and they are being accepted by all segments. Therefore, the courage of the ulama, which adopts religious authorities and the people; institutions engaged in religious activities such as masjids, mosques and madrasahs; are the main actors that have an impact on the religious, social, social and political life of the people. Mollas, who are the religious and spiritual leaders of society, are also known to be quite effective in social and socio-cultural fields along with the religious fields. This study prepared by field research technique; In Afghanistan society, it is aimed to determine the attitudes of mollas towards their effects in religious life. The data obtained with the questionnaire technique were tried to be evaluated and interpreted based on various independent variables. Our findings show that; revealed that the attitudes of the mollas in Afghanistan society towards the effects of religious life showed significant differences compared to independent variables.
Keywords
- Arslantürk, Zeki. Kutsalın Dönüşü Yeni Toplum Arayışları. İstanbul: Ayışığı Yayınları, 1998.
- Arslantük, Zeki - Amman, Tayfun. Sosyoloji Kavramlar-Kurumlar-Süreçler- Teoriler. İstanbul: Kaknus Yayınları, 2000.
- Arslantürk, Zeki. Araştırma Metod ve Teknikleri. 5. Baskı, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Vakfı Yayınları, 2001.
- Çapcıoğlu, İhsan. Sosyo-Politik Tutumlar ve Dindarlık İlişkisi "İlahiyat Fakülteleri Örneği". Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2008.
- Fıchter, Joseph. Sosyoloji Nedir?. Trc. Nilgün Çelebi. 2. Baskı, Ankara: Attila Kitabevi, 1994.
- Freyer, Hans. Din Sosyolojisi. Trc. Tugut Kalpsüz. Ankara: A.Ü.İ.F. Yayınları, 1964.
- Güngör, Özcan. Günümüz Alevi/Bektaşi Kimliğine Dair Sosyolojik Bir Araştırma (Beypazarı/Karasar Yöresi Örneği). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2007.
- Karaman, Ramazan. Sanayileşmenin Dine Etkisi (Mersin Örneği). İstanbul: Kişisel Yayınlar, 2000.
- Kızılçelik, Sezgin - Erjem, Yaşar. Açıklamalı Sosyoloji Terimler Sözlüğü. Ankara: Atilla Kitabevi, 1992.
- Mohammadi, Abdullah. Üniversite Öğrencilerinin Din Anlayışı (Afganistan- Kabil Üniversitesi Örneği). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2010.
- Mohammadi, Abdullah. "Afganistan’da Dini Köktenciliğin Sosyolojik Alt Yapısı". Toplum Bilimleri Altı Aylık Dergisi 19/10 (Haziran 2016), 67-83.
- Mutlu, Kayhan. Bir Dindarlık Ölçeği (Sosyolojide Yöntem Üzerine Bir Tartışma), C. III., Ankara: İslami Araştırmalar Dergisi, 1989.
- Okumuş, Ejder. “Toplumsal Değişim ve Din”. Din Sosyolojisi El Kitabı. ed. Niyazi Akyüz, ve İhsan Çapcıoğlu. 271-297. Ankara: Grafiker Yayınları, 2012.
- Roy, Olivier. Afganistan’da Direniş ve İslam. Trc. Mustafa Kadri Orağlı. İstanbul: Yöneliş Yayınları, 1990.
- Taş, Kemalleddin. Türk Halkının Gözüyle Diyanet. İstanbul: İz Yayıncılık, 2002.
- Uçar, Ramazan. Alevilik-Bektaşilik Abdal Musa Tekkesi Üzerinde Sosyolojik Bir Araştırma. Ankara: Berkan Yayınları, 2012.
- Uçar, Ramazan. "Alevilik ve Bektaşilikte Toplumsal Statü ve Dini Otorite Bağlamında Dede". Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19/2 (Eylül 2007), 107-124.
- Uysal, Veysel. Din Psikolojisi Açısından Dini Tutum Davranış ve Şahsiyet Özellikler, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1996.
- Wach, Joachim. Din Sosyolojisi. Trc. Ünver Günay. İstanbul: M.Ü.İ.F.V. Yayınları, 1990.
- Yavuz, Sefer. "Bir Karizmatik Otorite Örneği Olarak İmamet ve Mehdi Anlayışı: Türkiye Caferileri (Iğdır Örneği)". Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13/25 (Haziran 2014), 1-35.
