CÂHİLİYEDEN İSLÂM’A, YESRİB’DEN MEDİNE’YE SÜNNET’İN TOPLUMU DÖNÜŞTÜRMESİ: SÜNNET SOSYOLOJİSİ AÇISINDAN BİR DEĞERLENDİRME
Author:
Abstract
Farklı tanımları yapılabilirse de Sünnet sosyolojisi, Sünnet’in İslâm toplumunu dinî, kültürel, sosyal açılardan değiştirip dönüştürmesi, hayatın hemen her alanı ile ilgili düzenlemeler getirerek yeni bir yapılanma içine girmesi; zihinlerde, kalplerde, inanç ve uygulamada inkılap niteliğinde değişiklikler gerçekleştirmesi olarak değerlendirilebilir. Bu sebeple bu çalışmada önce İslâm öncesi Câhiliye toplumunun dinî, kültürel, sosyal ve ticârî yapısı ve uygulamaları zikredilerek Sünnet’in bunlara karşı tutumu üzerinde durulacaktır. Esasen Sünnet, hazır bulduğu inanç, ibadet ve âdet ve uygulamalara karşı üç biçimde tavır geliştirmiştir: a. Sünnet’in bazı Câhiliye inanç ve uygulamalarını kökünden reddetmesi, b. Sünnet’in bazı Câhiliye inanç, ibadet ve uygulamalarını olduğu gibi ibka etmesi, c. Sünnet’in bazı Câhiliye inanç ve uygulamalarının İslâm’a uymayan kısımlarını düzelterek ıslah etmesi. Konumuza zemin teşkil etmesi bakımından önce Câhiliye ve Sünnet kavramları üzerinde kısaca bilgi verilecek, ardından Mekke’den Yesrib’e, Yesrib’den Medine’ye toplumsal değişimin dinamikleri ile sosyal süreçler ve Sünnet meselesi üzerinde durulacaktır. Metot olarak Câhiliye dönemi ve İslâm dönemi mukayeseli olarak ele alınacak, bu suretle iki paradigmanın yaklaşımını daha somut olarak tespit etme imkânı gözetilecektir. İlgili dönemlere dair erken dönem tarih kaynakları ve hadis literatüründeki veriler, sosyolojinin işlevsel paradigma prensiplerine göre yorumlanıp değerlendirilecektir.
Keywords
Abstract
Although different definitions can be made, the Sunnah sociology can be depicted as the Sunnah transforms Islamic society from religious, cultural and social perspectives, and introduces regulations in almost every field of life; makes radical changes in the minds, hearts, beliefs and practices. Therefore, in this study, the religious, cultural, social and commercial structure and practices of pre-Islamic Jāhiliyya (ignorance) community will be mentioned and the attitude of Sunnah towards them will be emphasized. Essentially, the Sunnah developed three attitudes towards beliefs, worships and customs and practices that it found in Jāhiliyya society. i. The Sunnah's fundamental rejection of some beliefs and practices of Jāhiliyya term. ii. the preservation of the Sunnah some beliefs, worships and practices of Jāhiliyya. iii. The correction of the Sunnah some beliefs, worships and practices of Jāhiliyya that are opposite of Islamic principles. In order to provide a basis for our subject, firstly, the concepts of Jāhiliyya and the Sunnah will be briefly explained, then the dynamics of social change and social processes from Mecca to Yesrib, from Yesrib to Medina will be discussed. As a method, the period of Jāhiliyya and Islamic period will be considered as comparative and thus the possibility of determining the approach of the two paradigms will be considered more concretely. Early historical sources related to the relevant periods and the data in the hadith literature will be interpreted and evaluated according to the functional paradigm principles of sociology.