Author :
Abstract
Bu makalede Tosyalı oldukları bilinen bazı mutasavvıflarla ilgili kısa bilgiler verilmiştir. Geçmişte dinî-tasavvuf hayatın canlı bir şekilde yaşandığı anlaşılan bu Anadolu şehrinin kültürünü tanımak ve gelecek nesillere aktarmak, her şeyden önce tarihe karşı bir sorumluluktur. Bu sorumluluktan hareketle Nasuh Efendi, Abdülmecid b. Nasuh, İsmail Rûmî, Tefsirî Mevlânâ Mustafa ve Kazasker Mustafa İzzet Efendi gibi meşhur mutasavvıfların hayatları ve tasavvuf tarihindeki yerleriyle ilgili kısa bilgiler verilmiştir.
Keywords
Abstract
In this artcle are given brief informaton about some mystc known to be Tosyalı. In the past religious-mystcal experience vividly understood to recognize the cultural life of this city in Anatolia and to pass on to future generatons is a responsibility before history in spite of everything. With this responsibility, brief informaton has been given about the lives of the famous Suf mystcs such as Nasuh Efendi, Abdülmecid b. Nasuh, İsmail Rûmî, Tefsirî Mevlânâ Mustafa and Kazasker Mustafa İzzet Efendi and their place in Sufi history
Keywords
- 1 Nasuh Efendi’nin oğlu Abdülmecid Efendi Menâkıb-ı Evliyâ adlı eserinde babasıyla ilgili bazı bilgilere yer vermiştir. Bkz. Menâkıb-ı evliyâ, Süleymaniye Ktp., Yazma Bağışlar nr. 4027 vr. 33-67; Mecdî Mehmed Efendi, “Şakâik-ı Numâniye ve Zeyilleri, Hadâiku’ş-Şakâik”, Haz. Abdulkâdir Özcan, İstanbul 1989, I, 424-425, 429, 431; Reşat Öngören, “Tarihte Bir Aydın Tarikatı Zeynîler”, İstanbul, 2003, s. 110-111; Abdürrezzak Tek, “Osmanlı Tasavvuf Tarihi Kaynağı Olarak Bursa Vefeyâtnâmelerinden Ricâl-i Zeyniyye”, UÜİFD, C. XIII, S. II, Bursa, 2004, s. 225.
- 2 Abdülmecid Efendi’nin hayatı ve eserleri için bkz. Muammer Erbaş, “Bir Osmanlı Mü- fessiri: Abdülmecid b. eş-Şeyh Nasûh b. İsrail ve Eserleri”, DEÜİFD, S. XXIV, İzmir, 2006, ss. 161-186; Ufuk Hayta, Abdülmecid b. Nasûh Tosyevî’nin (ö. 1588) Hayatı, Eserleri ve el-Hüdâ ve’l-Felâh Adlı Tefsir Risâlesinin Tahkîki”, Yüksek Lisans Tezi, UÜSBE, Danışman: Doç. Dr. Abdülhamit Birışık, Bursa, 2008; Harun Uluğ, Abdülmecid b. eş-Şeyh Nasûh b. İsrail’in ‘el-Hüdâ ve’l-Felâh’ İsimli Eserinin Edisyon Kritiği ve Tanıtımı”, Yüksek Lisans Tezi, DEÜSBE,Danışman, Doç. Dr. Mustafa Özel, İzmir, 2009.
- 3 Abdülmecîd b. eş-Şeyh Nasûh b. İsrâil et-Tosyevî, “Tefsirû Sûrati’l-İnsan (İnsanSûresi’nin Tefsiri)”, (thk. Muammer Erbaş), İzmir 2008.
- 4 İsmail Rûmî’nin hayatı ve etkileri için bkz. Seyyid Sırrı Ali, (nşr. Mustafa S. Kaçalın), İs- tanbul, 1992, ss. 83-98; Mehmet Akkuş, “İsmail Rûmî,”DİA, C. XXIII, İstanbul, 2001, s. 120; Osmanzâde Hüseyin Vassâf, “Sefîne-i Evliyâ”, Haz. Mehmet Akkuş, Ali Yılmaz, C. I, İstanbul, 2006, s. 118-120; Adalet Çakır, Mehmet Rif’at Efendi’nin ‘Nefatü’r-Riyâzi’l-Âliye’ İsimli Eseri Işığı Atında Anadolu’da Kâdirîlik”, Doktora Tezi, MÜSBE, Danışman: Prof. Dr. Mahmut Erol Kılıç, İstanbul, 2007, ss. 430-438; Semra Dağdevren, İsmail Rumi, Hayatı ve Tarikatı”, Lisans Tezi, UÜİF, Danışman: Prof. Dr. Mustafa Kara, Bursa, 2004; Reşat Öngören, “Rûmiyye”, DİA, C. XXXV, İstanbul, 2008, ss. 240-242.
- 5 Konuyla ilgili tek araştırma için bkz. Hüseyin Sıdkı Köker, “Tefsiri Mevlânâ Mustafa ve Vakıfları”, TTK Basımevi, Ankara, 1957.
- 7 Bkz. Mustafa Kara, “Vefâtının 130. Yılında Kazasker Mustafa İzzet Efendi”, Tasavvuf İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, S. XVIII, Ankara, 2006, ss. 9-18; Mustafa Bektaşoğlu, “Hat Sanatı ve Tosyalı Hattatlar”, Ankara, 2005, ss. 76-86; M. Uğur Derman, “Mustafa İzzet, Kazasker”, DİA, C. XXXI, İstanbul, 2006, ss. 304-307. Kaynaklar
- Akkuş, Mehmet, “İsmail Rûmî,”DİA, C. XXIII, İstanbul, 2001, s. 120.
- Ali, Seyyid Sırrı, (nşr. Mustafa S. Kaçalın), İstanbul, 1992, ss. 83-98.
- Bektaşoğlu Mustafa, “Hat Sanatı ve Tosyalı Hattatlar”, Ankara, 2005, ss. 76-86.
- Çakır, Adalet, Mehmet Rif’at Efendi’nin ‘Nefatü’r-Riyâzi’l-Âliye’ İsimli Eseri Işığı Atında Anadolu’da Kâdirîlik”, Doktora Tezi, MÜSBE, Danışman: Prof. Dr. Mahmut Erol Kılıç, İstanbul, 2007.
- Dağdevren, Semra, İsmail Rumi, Hayatı ve Tarikatı”, Lisans Tezi, UÜİF, Danışman: Prof. Dr. Mus- tafa Kara, Bursa, 2004.
- Derman M. Uğur, “Mustafa İzzet, Kazasker”, DİA, C. XXXI, İstanbul, 2006, ss. 304-307.
- Erbaş, Muammer, “Bir Osmanlı Müfessiri: Abdülmecid b. eş-Şeyh Nasûh b. İsrail ve Eserleri”, DEÜİFD, S. XXIV, İzmir, 2006, ss. 161-186
- Hayta, Ufuk, Abdülmecid b. Nasûh Tosyevî’nin (ö. 1588) Hayatı, Eserleri ve el-Hüdâ ve’l-Felâh Adlı Tefsir Risâlesinin Tahkîki”, Yüksek Lisans Tezi, UÜSBE, Danışman: Doç. Dr. Abdülhamit Birışık, Bursa, 2008.
- Kara, Mustafa, “Vefâtının 130. Yılında Kazasker Mustafa İzzet Efendi”, Tasavvuf İlmî ve Akade- mik Araştırma Dergisi, S. XVIII, Ankara, 2006, ss. 9-18.
- Köker, Hüseyin Sıdkı, “Tefsiri Mevlânâ Mustafa ve Vakıfları”, TTK Basımevi, Ankara, 1957.
- Mecdî Mehmed Efendi, “Şakâik-ı Numâniye ve Zeyilleri, Hadâiku’ş-Şakâik”, Haz. Abdulkâdir Özcan, İstanbul 1989, I, 424-425, 429, 431
- Öngören, Reşat, “Tarihte Bir Aydın Tarikatı Zeynîler”, İstanbul, 2003.
- -------------------------, “Rûmiyye”, DİA, C. XXXV, İstanbul, 2008, ss. 240-242.
- Tek, Abdürrezzak, “Osmanlı Tasavvuf Tarihi Kaynağı Olarak Bursa Vefeyâtnâmelerinden Ricâl-i Zeyniyye”, UÜİFD, C. XIII, S. II, Bursa, 2004.
- et-Tosyevî, Abdülmecîd b. eş-Şeyh Nasûh b. İsrâil, “Tefsirû Sûrati’l-İnsan (İnsan Sûresi’nin Tefsi- ri)”, (thk. Muammer Erbaş), İzmir 2008.
- Özel, İzmir, 2009.
- Vassâf, Osmanzâde Hüseyin, “Sefîne-i Evliyâ”, Haz. Mehmet Akkuş, Ali Yılmaz, C. I, İstanbul, 2006.
