Bu makalede, Hasan Kâfî Akhisârî’nin (1544-1615) Kâfî isimli eseri tahkik ve tercüme edilmiş sonra da bazı klasik metinlerle karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Akhisârî’nin bu özlü eserini seçmekteki amacımız, ilk olarak özlü yazılan bu eseri tahkik ve tercüme ederek dilimize kazandırmak; ikinci olarak eser bütün mantık konularını özlü olarak ele aldığı için lisans ve lisansüstü öğrencileri ve bu alana ilgi duyanlar için didaktik olacak ve kolay okunabilecek bir muhtasarı ilgililerin istifadesine sunmaktır. Akhisârî de eserinin başında mantık metinlerinin çok açık olmamasından ve bu sanattaki yorumları kavramanın zor olmasından dolayı mantık öğrencilerinin zorlandıklarını ve bundan dolayı mantığı kolaylaştırmak için mütekaddimûn ve müteahhirûn kitaplarından bir muhtasar yazdığını ifade etmektedir. Değerlendirmede Akhisârî’nin eserini İslam dünyasında klasik gelenekte ortaya çıkmış meşhur, üzerine birçok şerh ve haşiye yazılmış olan Ebherî’nin (ö. 1265) İsagoci’si, Kâtibî’nin (ö. 1277) Şemsiyye’si ve Ebû’s-Senâ Şemseddin El-İsfehânî’nin (ö. 1349) Nâziru’l-Ayn isimli özlü olarak yazılmış mantık eserleriyle tasnifi ve içeriği bakımından karşılaştırarak inceleyeceğiz.
In this article, Ḥasan Kāfī Aqḥiṣārī's (d. 1025/1616) work named Kāfī was verified and translated, and then it was evaluated by comparing it with some classical texts. Our first aim in choosing this concise text of Ḥasan Kāfī Aqḥiṣārī is to bring this work, which was written in Arabic, into our language by verifying and translating; our second aim is to present a didactic and easy-to-read concise for undergraduate and graduate students and those who are interested in this field, since the work deals with all logic issues in summary. At the beginning of his work, Aqḥiṣārī also states that logic students have difficulties because the logic texts are not very clear and it is difficult to understand the interpretations in this art, so he wrote a summary from the books of the ancestor scholars (mutaqaddimūn) and the late scholars (muta’akhkhirūn) to facilitate the logic. In the evaluation, in terms of classification and the content we will examine Aqhisârî’s work by comparing it with some of the concise logic works which are al-Abharī's (d. 1265) Īsāġūjī, al-Kātibī's (d. 1277) Shamsiyya, Abū al-S̠anāʾ Shams al-Dīn al-Isfahānī's (d. 1349) Nāẓir al-ʿAyn whose fame emerged in the classical tradition in the Islamic world, with many commentaries on them.