Author :
Abstract
Riyâzu’s-Sâlihîn, İslam medeniyetinin inşasında Müslümanlar için yedi buçuk asırdır önemli bir eser olmuştur. Bu çalışmada, Nevevî Riyâzu’s-Sâlihîn’de nasıl bir yöntem takip etti ve bugün ahlak hadislerini derlerken veya naklederken nasıl bir yöntem ve tasnif sistemi kullanabilir sorusu, temel soru olarak kabul edilmekte, bazı sorulara, sorunlara ve ilgili cevaplara yer verilmektedir. Yöntem arayışlarında doğru bir yol takip edebilmek için sistematik düşünme, etkili soru sorabilme, yazılı ve sözlü dili iyi kullanabilme, problem çözme ve entelektüel olgunluk becerilerine sahip olmak gerekmektedir. Nevevî bu becerilere sahip bir âlimdir ve eserinde kullandığı yöntem, sistematik açıdan, sened ve metin açısından değerlendirilebilecek özelliklere sahiptir. Ayrıca onun yöntemi, sonraki dönemlerde ahlak hadislerini aktarırken dikkate alınması gereken bir yapıya sahiptir. O, eserinde sistematik düşünme becerisiyle bir olgunun ya da olayın birçok yönünü göz önünde bulundurmakla farklı bab başlıklarına yer vermektedir. Metin açısından rivayetlerin anlamları üzerine dil tahlilleri, kelimelerin kısa izahları, rivayetin bütününü anlama, ihtilaflı rivayetlerde tearuzu giderme, hadisle irtibatlı ayeti tefsir, rivayetleri şerh üzere bir yöntem benimsemiştir. Bu eser Müslümanların birbiri ile irtibatını kuvvetli kılacak bir çalışmadır. Çünkü Nevevî bu eserde toplumsal ahlakın tesisini ve devamını bab başlıkları ve yer verdiği hadis metinleriyle vurgulamaktadır. Ahlak rivayetlerine yoğunlaşan günümüz çalışmalarında da sistematik açıdan alt başlıklara dikkat edilmektedir. Bununla birlikte başlıklar arası bütünlük ve uyuma, bir başlık etrafında zihinden geçen sorulara yeterli cevaplar verebilmek için bir sonraki başlıkta inceliklere ve başlıklar arası irtibata önem verilmesi de gerekmektedir.
Keywords
Abstract
Riyadus Sālihin has been an important work for seven and a half centuries in the construction of Islamic civilization for Muslims. In the present study, the questions of “What kind of a method and Al-Nawawī followed in Riyadus Sālihin?”, and “What kind of a method and classification can be followed in today’s world when compiling or transferring moral Hadiths?” has been considered as the basic questions; and in this respect, several questions, problems and relevant answers are discussed. To follow the accurate path in the search for methods, it is necessary to have systematic thinking, effective asking question skills, good command in written and spoken language, problem-solving and intellectual maturity skills. Al-Nawawī was a scholar who had these skills, and the method he used in his work had characteristics that may be evaluated in terms of the systematics, grounds and text. His method also has a structure to be considered when transferring moral Hadiths in later periods. In his work, he has different sub-chapters, considering many aspects of a phenomenon or an event with the ability to think systematically. He adopted a method that was based on linguistic analysis on the meanings of the narrations in terms of text, short explanations of words, understanding the whole of the narration, resolving conflicts, and interpretation of the verses relevant to Hadiths. This is a work that will make Muslims’ contact with each other strong. Because al-Nawawī emphasizes the founding and continuation of social morality in this work with Sub-chapters and hadith texts. In today’s studies, which focus on moral narrations, sub-headings are also systematically attentioned. However, in order to provide adequate answers to questions that go through the mind around a title, integrity between titles should also be given importance to subtleties and inter-title contact in the next topic.
Keywords
- Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed b. Hanbel el- Mervezî. el-Müsned. thk. Ahmed Muhamed Şakir. Kahire: Dâru’l-Hadis, 1995.
- Aydınlı, Abdullah. Hadis Istılahları Sözlüğü. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Vakfı Yayınları, 2012.
- Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail b. İbrâhim. el-Câmiu’s-sahîh: el- Câmiu’l-müsnedu’s-sahîhu’l-muhtasaru min umûri Rasûlillah sallallâhu aleyhi ve sellem min sünenihi ve eyyâmihi. thk. Muhammed Züheyr b. Nâsır en-Nâsır. 9 Cilt. yy: Dâru Tavku’n-Necât, 1422/2001.
- Çakan, İ. Lütfi. Hadislerde Görülen İhtilaflar ve Çözüm Yolları. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2012.
- Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman b. Behrâm es- Semerkandî. es-Sünen. thk. Hüseyn Selim Esed ed-Dârânî. 4 Cilt. Suudi Arabistan: Dâru’l-Muğnî, 1412/2000.
- Ebû Dâvûd, Süleyman b. el-Eş’as el-Ezdî es-Sicistânî. es-Sünen. thk. Şuayb el-Arnaût ve Muhammed Kâmil Karabelli. 7 Cilt. Dımaşk: Dâru’r-Risaleti’lAlemiyye, 1430/2009.
- Emiroğlu, İbrahim, Altunya, Hülya. “Hakikat”. Örnekleriyle Mantık Sözlüğü. İstanbul: Litera Yayınları, 2018.
- Görgün, Tahsin. İlâhî Sözün Gücü. İstanbul: Külliyat Yayınları, 2013.
- Hakkı, İzmirli İsmail. İlm-i Hilâf. nşr. Sırrı Fuat Ateş. Konya: Hüner Yayınları, 2010.
- Hamd b. Nasır b. Abdurrahman el-Ammâr. Kunûzu Riyâzi’s-Sâlihîn. Riyad: Dâru Kunûzi İşbîliyâ, 1430/2009.
- İbn Sa‘d, Muhammed b. Sa‘d b. Menî‘ Ebû Abdullah el-Basrî ez-Zührî. Kitâbu’t-Tabakâti’l-Kebîr. thk. Muhammed Abdulkadir Ata. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’lKütübi’l-İlmiyye, 1410/1990.
- İbnü’l-Attâr, Ebu’l-Hüseyin Ali b. İbrahim b. Dâvud. Tuhfetü’t-tâlibîn fî tercemeti’l-İmâm Muhyiddîn. thk. Ebû Ubeyde b. Hasan Âli Selmân. Amman: Dâru’lEseriyye, 1428/2007.
- Koca, Suat. Ahlak Hadisleri Ve Değerlendirme Esasları. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
- Mizzî, Cemalüddîn Ebu’l-Haccâc Yûsuf. Tehzibu’l-kemâl. thk. Beşşâr ‘Avvâd Ma’rûf. 35 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1415/1994.
- Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî en-Neysâbûrî. el- Câmiu’s-sahîh. thk. Muhammed Fuad Abdulbaki. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâu’t-Turâs el-Arabî, 1412/1991.
- Nevevî, Ebû Zekeriya Yahya b. Şeref b. Murî. Büstânü’l-Ârifîn. thk. Muhammedel-Haccâr. Beyrut: Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, 1427/2006.
- Nevevî. Riyâzu’s-sâlihîn min kelâmi Rasûlillâhi sallallâhu aleyhi ve selleme seyyidi’l-ârifîn. Beyrut: Dâru’l-Minhâc, 1439/2018.
- Nevevî. Riyâzu’s-sâlihîn. thk. Âlimler Birliği, tahric. Nasıruddin el-Elbânî. Beyrut: el-Mektebetü’l-İslâmî, 1412/1992.
- Nevevî, Riyâzu’s-Sâlihîn. thk. Şuayb el-Arnaûd. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle Nâşirûn, 1422/2001.
- Nevevî. Riyâzü’s-Sâlihîn –Metin ve Çeviri-. çev. M. Emin Özafşar, Bünyamin Erul. 3 Cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2018.
- Nevevî. et-Tibyân fî âdâbi hameleti’l-Kur’an. thk. Muhammed Şadi Mustafa. Beyrut: Dâru’l-Minhâc, 1432/2011.
- Seyyid Mustafa Cuyl. Şerhu Riyâzu’s-sâlihîn tehzîbun li kitâbi delîli’l-fâlihîn li turuki riyâzi’s-sâlihîn mea izâfetin uhra. y.y: Dâru Tayyibeti’l-Hadra, 1439/2018.
- Sümer, Faruk. Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri - Boy Teşkilâtı – Destanları. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi Yayınları, 1972.
- Şenşekerci, Erkan, Bilgin, Asude. “Eleştirel Düşünme ve Öğretimi”. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 9/14 (Haziran 2008), 15
- Şeşen, Ramazan. Eyyûbîler (1169-1260). İstanbul: İSAM Yayınları, 2012.
- Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sevre. es-Sünen. thk. Ahmed Muhammed Şakir-Muhammed Fuâd Abdulbâki-İbrahim Atve İvâz. 5 Cilt. Mısır: Şirketu Mektebe ve Matbaatu Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1395/1975.
- Tomar, Cengiz. “Kılıçtan Kaleme: Memlûklar ve Entelektüel Hayat”. Türklük Araştırmaları Dergisi, (Eylül 2002), 249-259.
- Tomar, Cengiz. “Şam”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/313. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
