MUHAFAZAKÂR SÖYLEMDE ÖNE ÇIKAN TEMALAR ÜZERİNE SOSYOLOJİK BİR DEĞERLENDİRME: MUHAFAZAKÂR DÜŞÜNCE DERGİSİ ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
Öz: Farklı dönem ve kültürlerde ortaya çıkan muhafazakâr düşünce ifadesi ne yeni bir olguya ne de yeni bir sürece işaret eder. Bu düşünce biçiminin özellikle Aydınlanma felsefesinin kaynaklık ettiği ve modern olarak bilinen değişimlere karşı eleştirel bir söylem geliştirdiği söylenebilir. Genelde Fransız İhtilaliyle başlatılan modernleşme ve karşısında gelişen muhafazakâr söylem, zamanla onu savunan düşünürler, ele alındığı basın kaynakları ve onu benimseyen geniş kitleler aracılığıyla tüm dünyaya yayılmıştır. Türkiye toplumunun modernleşme süreci, bu süreçte ön plana çıkan din, gelenek, değişim gibi temalar, muhafazakâr söylemin gelişim süreci ve sorunları Muhafazakâr Düşünce dergisinde ele alınmaktadır. Bu makalenin amacı, muhafazakâr söylemin başat temalarını ele alan söz konusu dergideki çalışmaların, yorumlayıcı bir yaklaşım ve içerik analiz tekniğiyle sosyolojik bir analizini sunmaktır.
Keywords
Abstract
Abstarct: The concept of "conservative thought" emerging in different periods and cultures does not point to a new phenomenon or a new process. It has been argued that this way of thinking was the source of the Enlightenment philosophy and developed a critical stance against the challenges posed by the modernist discourse. In general, the modernization, which started with the French Revolution, and the conservative discourse that developed in its face spread to the whole world through the thinkers who defended it, the press, and the large masses that embraced it. Several dominant issues and concepts such as religion, tradition, change, development, and conservative rhetoric, which had a central role in the modernization process of Turkish society, have all been discussed in the journal of Muhafazakar Düşünce. This article aims to present a sociological analysis of the studies in this journal that address the dominant themes of conservative discourse, through the interpretive approach and the content analysis.
Keywords
- Akıncı, Mehmet. “Muhafazakârlık ve Değişim: Değişime Direniş Mi Yoksa İhtiyatlı Değişimi Savunmak Mı?”. Aksaray Üniversitesi İBBF Dergisi 1. ed. M. Yılmaz İçeri. Harun Yeniçeri. (2009) 1/133-148.
- Akın, Mahmut. Karaarslan, Faruk. “Çağdaş İslam Düşüncesinde Aliya İzzetbegoviç”. Muhafazakâr Düşünce 48 (Mayıs-Ağustos 2016), 41-58.
- Akıncı, Mehmet. Türk Muhafazakarlığı Çok Partili Siyaset Hayattan 12 Eylül’e. Ötüken Yayınları, İstanbul, 2012.
- Atalar, M. Kürşad. “Seyyid Kutub’un ‘Çağdaş Müslüman Düşünce’ye Katkısı”. Muhafazakâr Düşünce 48 (Mayıs-Ağustos 2016), 167-184.
- Aysoy, Mehmet. “Sosyolojinin Geleneği Konu Edinmesi Ya Da Geleneğin Sosyolojik Paradigmaya İndirgemesi -Antony Giddens Ekseninde Bir İnceleme-”. Muhafazakâr Düşünce 3 (Kış 2005), 89-104.
- Baytekin, Serhat Buhari. “Takdim”. Muhafazakâr Düşünce 1 (Yaz 2004), 7-8.
- Bora, Tanıl. Türk Sağın Üç Hali: Milliyetçilik, Muhafazakârlık, İslamcılık. İstanbul: Birikim Yayınları, 1998.
- Burke, Edmond. Fransa’daki Devrim Üzerine Düşünceler. çev. Okan Arslan, Ankara: Kadim Yayınları, 2016.
- Buhr, M., Schroeder W. Barck, K. Aydınlanma Felsefesi. çev. Veysel Atayman, İstanbul: Yeni Hayat Kütüphanesi Yayınları, 2003.
- Bülbül, Kudret. “Küreselleşme ve Değişim: Yeni ve Farklı Olan Nedir”. Muhafazakâr Düşünce 4, (Bahar 2005), 65-76.
- Çalışkan, Hatice Merve. “Muhammed Abduh ve Klasik İslam Modernizmdeki Yeri”. Muhafazakâr Düşünce 47 (Ocak-Nisan 2016), 109-120.
- Çetin, Halis. Çağdaş Siyasal Akımlar. Ankara: Orion Kitabevi, 2007.
- Çiğdem, Ahmet. Aydınlanma Düşüncesi. İstanbul: İletişim Yayınları, 1997.
- Çınar, Aliye. “Din, Ahlak ve Gelenek”. Muhafazakâr Düşünce 3 (Kış 2005), 73-88.
- Düzgün, Şaban Ali. “Seyyid Ahmed Han’da Entelektüalite ve Siyasa”. Muhafazakâr Düşünce 47 (Ocak-Nisan 2016), 43-56.
- Giddens, Anthony. “Anthony Giddens ile Söyleyiş”. çev. Surhan Çam. Nadir Sugur. Mürekkep Dergisi 3-4 (Kış-Bahar 1995), 3-22.
- Giddens, Anthony. Toplumun Kuruluşu. çev. Hüseyin Özel, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 1999.
- Gusfield, Joseph R. “Toplumsal Değişim Araştırmalarında Yersiz Kutuplaşma: Gelenek ve Modernite”. çev. Bilal Canatan. Muhafazakâr Düşünce 3 (Kış 2005), 55-72.
- İkbal, Muhammed. Makaleler. çev. Celal Soydan. Ankara: Hece Yayınları, 2015.
- İmamoğlu, Tuncay. “Süreklilik ve Değişim Arasında Ahmet Hamdi Tanpınar”. Muhafazakâr Düşünce 4 (Bahar 2005), 37-56.
- İzzetbegoviç, Aliya. İslam Deklarasyonu ve İslam’ın Yeniden Doğuşu Sorunu. çev. Rahman Ademi. İstanbul: Fide Yayınları, 2007.
- Kekes, John. “Gelenekselcilik”. çev. Bilal Canatan. Muhafazakâr Düşünce 3 (Kış 2005),
- Kirk, Russel. “Süreklilik ve Değişim”. çev. Faruk Çakır. Muhafazakâr Düşünce 4 (Bahar 2005), 27-35.
- Koloğlu, Orhan. “Süreli Yayınların Bilim Fikri ve Kurumların Oluşmasına Katkısı” 1. Milli Türk Bilim Tarihi Sempozyumu. yay. haz. Ekmeleddin İhsanoğlu. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1987.
- Kurşunoğlu, Mustafa Said. “Muhammed İkbal’in Meydan Okuyan Hayatı ve Eleştirel Düşüncesi”. Muhafazakâr Düşünce 47 (Ocak-Nisan 2016, 57-90.
- Kutub, Seyyid. Yoldaki İşaretler. çev. Kâmil Çetiner. İstanbul: Arslan Yayınları, 1997.
- Marshall, Gordon. Sosyoloji Sözlüğü. çev. Osman Akınhay. Derya Kömürcü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 1999.
- Marx, Karl. 1844 Elyazmaları- Ekonomi Politik ve Felsefe. çev. Murat Belge. İstanbul: Birikim Yayınları, 2014.
- Marx, Karl. Friederich, Engels. Alman İdeolojisi: Feurbach. çev. Sevim Belli. Ankara: Sol Yayınları, 2008.
- Nisbet, Robert. Muhafazakârlık Düş ve Gerçek. 3. baskı, çev. Kudret Bülbül. M. Fatih Serenli. Ankara: Kadim Yayınları, 2014.
- Nisbet, Robert. Bottomore, Tom. Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi. çev. Aydın Uğur. Mete Tunçay. İstanbul: Kırmızı Yayınları., 2006.
- Nasır, Seyyid Hüseyin. Modern Dünyada Geleneksel İslâm. çev. Hüsamettin Arslan. Şafak Barkçın. İstanbul: İnsan Yayınları, 1989.
- Odabaşı, Sevim. “Beden ve Toplumsal Değişme: Erken Cumhuriyet Döneminde Kadın Bedenine Yönelik Söylem ve Pratikler”. Muhafazakâr Düşünce 4 (Bahar 2005), 77-94.
- Özipek, Bekir Berat. Muhafazakarlık: Akıl, Toplum ve Siyaset. Ankara: Liberte Yayınları, 4. basım, 2017.
- Picken, Stuard. “Modernization without Westernization”. Jurnal of Economics and İnformation Science, Nagoya: Nagoya University Press, 2004.
- Rahman, Fazlur. Ana Konularıyla Kur’an. çev. Alparslan Açıkgenç. Ankara: Fecr Yayınları, 1987.
- Redfield, Robert. “Folkways and City Ways”. Human Nature and The Study of Society, Chicago: The University of Chikago Press, 1962.
- Shils, Edward. “Gelenek”, çev. Hüsamettin Arslan. Doğu Batı Dergisi 25 (Kasım-Ocak 2003) 145-179.
- Schumaher, Ernest Friederich. Aklı Karışıklar İçin Kılavuz. çev. Mustafa Özel. İstanbul: İz Yayınları, 1990.
- Seyyar, Ali. İnsan ve Toplum Bilimleri Terimleri, Ansiklopedik Sosyal Bilimler Sözlüğü. İstanbul: Değişim Yayınları, 2007.
- Simmel, Georg. “Metropol ve Zihinsel Yaşam”. çev. Bahar Öcal Düzgören. Cogito 8 (1996), 81-89.
- Şeriati, Ali. İslam Bilim. Çev. Faruk Alptekin. İstanbul: Nehir Yayınları, 2006.
- Uyanık, Mevlüt. “Modern İslam Düşünce’sinin Teşekkül Devri: Modernist ve Gelenekselci Eğilimler Merkezli Bir İnceleme”. Muhafazakâr Düşünce 47 (Ocak- Nisan 2016), 19-42.
- Uzman, Mehmet. “Değişimin Lokomotifi: Alfabe Devrimi”. Muhafazakâr Düşünce 4 (Bahar 2005), 57-63.
- Yılmaz, Hüseyin. “Gelenek, Gelenekçilik ve Gelenekselcilik”. Muhafazakâr Düşünce 3 (Kış 2005), 39-54.
- Zorlu, Abdülkadir. “Toplumsal Kuramda Topluluk, Geleneksel Toplum ve Gelenek”. Muhafazakâr Düşünce 3 (Kış 2005), 137-152.
- Weber, Max. Ekonomi ve Toplum, çev. Latif Boyacı. İstanbul: Yarın Yayınları, 2012.
