Author :
Abstract
Küreselleşme, rekabetin artan şiddeti, değişen müşteri istek ve beklentileri işletmeleri farklı stratejiler geliştirmeye zorlamaktadır. İşletmelerin sahip olduğu insan kaynakları gücü rekabet yarışında ön sıralarda yer alabilmek için büyük öneme sahiptir. Son yıllarda kadınlarında aktif çalışma hayatına girmesi ile birlikte, toplumun kadına olan bakış açısı değişmiş, işletme yöneticileri rekabet avantajı ve sürdürülebilir kazanç elde etmeye yönelik politikalarında kadın çalışanlara daha fazla önem vermeye başlamıştır. İş hayatında kadın çalışanlara yönelik ön yargılı tutumların değişmesine rağmen halen bazı sektörlerde özellikle üst düzey yönetim kademelerinde yer alamadıkları gözlemlenmektedir. Bu durumun birçok sebebi olmakla birlikte, literatürde cam tavan engelleri olarak bilinen görünmeyen fakat hissedilen engeller ile kadınların çalışma hayatlarına devam etmek zorunda kaldıkları yapılan araştırmalar neticesinde ortaya konulmaktadır. Erkek çalışanların yoğunlukta olduğu sektörlerden biri olan muhasebe alanı bu nedenlerden ötürü kadınlar tarafından çok fazla tercih edilmemekle birlikte az sayıda da olsa çalışan kadınların birtakım psikolojik engeller ile karşılaştığı görülmektedir. Çalışmada araştırma alanı olarak muhasebe sektörünün tercih edilmesinde; sektörde ağırlıklı olarak erkeklerin çalışması, bayanların terfi olanaklarının yetersiz oluşu, mesai yaptıkları sırada birçok olumsuz durum ile karşı karşıya kalmaları ve yöneticilerin bu birimlerde kadın çalışan tercih etme konusundaki olumsuz tavırları gibi faktörler belirleyici olmuştur. Cam tavan sendromunun kadın çalışanlar üzerinde birçok etkisi bulunmaktadır. Bu araştırmada muhasebe alanında görev yapan kadın çalışanların karşılaştığı cam tavan sendromunun iş tatmini düzeylerine etkisinin olup olmadığı belirlenmek istenmektedir. Çalışmanın sonucunda yapılan analizlerde cam tavan sendromu algısının kadın mali müşavirlerde ve muhasebe çalışanlarında iş tatminini etkilediği, demografik değişkenlere göre bu durumun çok fazla farklılık göstermediği tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Globalization, increasing force of competition and changing customer demands and expectations have compelled firms to develop different strategies. The human resources power has a great importance for the firms to be in the front row in the competition. In the recent years, with rising active participation of women in the business life, the society’s point of view about women has changed and business managers have started to attach more and more importance on female employees in their policies intended for competitive advantage and sustainable profit. Despite the change of prejudice against female employees in the business life, it is still observed in some sectors that they are not promoted to especially top management levels. Though there are several reasons for this situation, studies reveal that women are forced to continue their working lives with invisible obstacles that can be felt by them, which are known as glass ceiling barriers in the literature. The field of accountancy, where there are mostly male employees, is not preferred so frequently by women. Besides, it is observed that the small number of women who are already in the sector face psychological barriers. In the study, facts such as male dominance in the sector, insufficient opportunities for promotion for female employees, going through numerous negative situations during work hours and negative attitudes of managers towards hiring female employees in these departments have led the researchers of the study to choose accountancy sector as the research field. There are many effects of glass ceiling syndrome on female employees. This study aims to determine whether the glass ceiling syndrome experienced by women working in the accountancy sector has an effect on their job satisfaction levels. The analysis results revealed that the perception of glass ceiling syndrome affects job satisfaction for female public accountants and accounting staff and this situation does not differ very much depending on demographical variables.
Keywords
- Akyurt, Nuran. “Kadın Çalışanlarda Kariyer Engelleri: Radyoloji Çalışanları Örneği”. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi 6/1 (Mayıs, 2018), 85-107.
- Azeez PV Nilufer- Priyadarshini R G.” Glass Ceiling Factors Affecting Women Career Advancement İn IT İndustry İn India”, IOP Conf. Series: Materials Science and Engineering, 390 (2018),1-8.
- Balasubramanian, Arasu, Senthill- Lathabhavan Remya.”Linking Women’s Glass Ceiling Beliefs And Employee Satisfaction: The Mediation Of Engagement”,International Journal of Human Resources Development and Management 18/1/2 (Ocak ,2018),72-90.
- Aşık, Akşit, Nuran. “Konaklama İşletmelerinde Cam Tavan Sendromu Kavramsal Bir Değerlendirme”. Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi 3/9 (TemmuzAğustos-Eylül,2014) ,84-103.
- Bahadınlı, Serim, Hande. İşletmelerde Yetenek Yönetimi Uygulamalarının Çalışanların İş Tatmini Ve Örgüte Bağlılıkları Üzerindeki Etkisi (İlaç, Tekstil Ve Otomotiv Sektörlerinde Araştırma). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
- Bakan, İsmail -Büyükbeşe, Tuba. “Örgütsel İletişim İle İş Tatmini Unsurları Arasındaki İlişkiler: Akademik Örgütler İçin Bir Alan Araştırması”. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 7 (2004), 1-30.
- Başak, Suna. “Cam Tavanlar”. KÖK Sosyal Ve Stratejik Araştırmalar Dergisi 6/2 (Güz 2009),119-132.
- Bozhinov, Viktor vd.,” The Second Glass Ceiling: Women’s Role in Supervisory Boards of German Firms”. Schmalenbach Bus Rev, 71 (Aralık 2018),385-411.
- Can, Esin vd. “Akademisyenlerde Cam Tavan Sendromunun Güç Mesafesi ile İlişkisi”. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi 13/50 (2018),52-64.
- Candan, Hakan vd. “Cam Tavan Sendromunun Örgütsel Güven Üzerine Etkisi: Karaman İli Kamu Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 49 (2017),67-87.
- Ciğer, Ayşegül- Uyar, Ferhan Güler. “Konaklama İşletmelerinde Kadın Muhasebecilerin Cam Tavan Algısına Yönelik Bir Araştırma: Antalya İli Örneği”. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi 5/2 (2016),43-58.
- Dilek, Hakan. Liderlik Tarzlarının Ve Adalet Algısının; Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkilerine Yönelik Bir Araştırma. Gebze: Gebze Yüksek Teknoloji Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2005.
- Erdirençelebi, Meral - Karakuş ,Güzide . “Kadın Çalışanların Cam Tavan Sendromu Algılarının İş Tatminleri ve Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Etkisini Ölçmeye Yönelik Bir Araştırma”. İşletme Araştırmaları Dergisi 10/3 (2018),95-119.
- George, Darren -Mallery,Paul. SPSS For Windows Step By Step: A Simple Guide and Reference. 17.0 Update (10th Ed.). Boston: Pearson, 2010.
- Gül, Hasan- Oktay, Ercan. “Türkiye ve Dünya'da Kadınların Çalışma Hayatında Yaşadıkları Cam Tavan Algıları Üzerine Kavramsal Bir Çalışma”. Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 1/18 (2009), 421-436.
- Güleç, Melike. Kadın Çalışanlarda Cam Tavan Sendromunun Örgütsel Vatandaşlığa Etkileri: Kuşadası 4 Ve 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
- Hopman,A.Holly - Lord,R.Beverley. The Glass Ceiling and Women in Accounting: New Zealand Experiences and Perceptions. UC Research Repository,2009. https://ir.canterbury.ac.nz/handle/10092/2750.
- Hoşgör, Haydar vd. “Sosyo-Demografik Özellikler İle Cam Tavan Sendromu Arasındaki İlişki Ve Farklılıkların İncelenmesi: Sağlık Çalışanları Örneği”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,13/35 (2016),345-362.
- Imam, Aberr vd. “Mediating Role of Job Stress Between Workplace Discrimination Gender Discrimination-Glass Ceiling and Employee Attitudinal Outcomes Job Satisfaction and Motivation in Banking Sector of Pakistan”. Middle-East Journal of Scientific Research, 18/2 (2013), 264-274.
- Kalkın, Gökdeniz vd. “Cam Tavan Algısı İle Örgütsel Vatandaşlık İlişkisi: Yükseköğrenim Kurumlarında Görev Yapan Kadın Çalışanlar Üzerinde Bir Araştırma”. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 7/13 (2015),125-144.
- Karaalioğlu, Fatma, Zeynep. Algılanan Örgütsel Destek İle İş Performansı İlişkisinde Örgütsel Özdeşleşme, İş Tatmini Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Aracı Rolü. İstanbul: Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019.
- Karaca, Ayşe. Kadın Yöneticilerde Kariyer Engelleri: Cam Tavan Sendromu Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma. Konya: Selçuk Üniversitesi , Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi,2007.
- Khalid, Saddam - Sekiguchi, Tomoki. “The Mediating Effect of Glass Ceiling Beliefs in the Relationship Between Women’s Personality Traits and Their Subjective Career Success”, Forfthcoming NTU Management Review 29/3(Aralık,2019),1-28. DOI:10.6226/NTUMR.201912_29(3).0006.
- Kılıç, Taşkın- Çakıcı, Burhan, Ahmet. “Sağlık ve Eğitim Sektöründeki Kadın Çalışanların Cam Tavan Algısının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 19/3 (Eylül, 2016),283-303.
- Kolade,John,Obamiro – Kehinde, Obasan. “Glass Ceiling and Women Career Advancement: Evidence from Nigerian Construction Industry”. Iranian Journal of Management Studies 6/1 (Ocak,2013),77-97.
- Korkmaz, Hatun. “Yönetim Kademelerinde Kadına Yönelik Cinsiyet Ayrımcılığı Ve Cam Tavan Sendromu”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 2/5 (Eylül,2014),1-14.
- Menteş, Ahmet, S. “Türk Bankacılık Sektöründe Cam Tavan Sorunu”. Social Sciences Research Journal 7/4 (Aralık,2018),1-8.
- Mercer,David. “Job Satisfaction And The Secondary Head Teacher: The Creartion Of A Model Of Job Satisfaction”. School Leadership and Management 17/1 (Ağustos,2010),57-67. https://doi.org/10.1080/13632439770168.
- Mert, Sani, İbrahim- Bekmezci, Mustafa. “İki Kariyerli Aile Çalışanlarında İş Ve Yaşam Tatmini”. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 1/1 (Nisan 2016),46-57.
- Okoe, Feehi, Abednego vd. “The Effects Of Job Satisfaction, Employee Commitment, Workplace Friendship And Team Culture On Service Recovery Performance”. Management Science Letters 6/11 (Eylül 2016), 713-722.
- Oshagbemi,Titus.“Gender Differences in The Job Satisfaction of University Teachers”. Women in Management Review 15/7(2000),331-343.
- Okpara, O.John vd.,” Gender Differences And Job Satisfaction: A Study Of University Teachers İn The United States”, Women in Management Review 20/3 (2005),179-177-190.
- Özan, Boydak, Mukadder. “Okul Yöneticiliğinde Cam Tavan Sendromunun Yaşanmadığı Bir Ada Örneği: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 8/29 (Yaz 2009),15-33.
- Öztekin, Savaş, Zafer. Orduda İş Tatmini: Subayların İş Tatminini Etkileyen Faktörler Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2008.
- Öztürk, Zekai -Bilkay, Aybike, Tuna. “Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumunda Çalışan Kadınların Kariyer Engelleri ve Cam Tavan Sendromu Algıları”. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 3/6 (2016),89-102.
- Öztürk, Zekai vd. “Kadın Çalışanların Cam Tavan Engellerinin Araştırılması: Bir Özel Hastane Örneği”. Uluslararası Sağlık Yönetimi Ve Stratejileri Araştırma Dergisi 4/3 (Kasım 2018),227-250.
- Puteh, Fadilah vd.” Leadership and Gender in the Public Sector: The Mediating Effect of Job Satisfaction”. Journal of Administrative Science 15/2 (Aralık 2018),99-117.
- Radhakrishnan,Ragitha, ” Cultural Variations in the Glass Ceiling Effect: A Review”, Artha-Journal of Social Sciences 18/1 (2019),23-30.
- Sekman, Mümin. “Cam Tavan Sendromu...Cam Tavan Sendromu…”. Mümin Sekman Erişim 9 Temmuz 2019. http://www.muminsekman.com/cam-tavan-sendromucamtavansendromu.html.
- Sharma, Sakshi – Kaur, Rajvir,” Glass Ceiling for Women and Work Engagement: The Moderating Effect of Marital Status”, FIIB Business Review 8/2 (2019),132-146.
- Sökmen, Alev- Şahingöz, Akar, Semra. “Kadın Çalışanlarda Cam Tavan Yansıtıcılarından Kurum İkliminin, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”. İşletme Araştırmaları Dergisi 9/1 (2017), 113-133. DOI: 10.20491/isarder.2017.237.
- Stroh, Lında K. vd.,” Family Structure, Glass Ceiling, and Traditional Explanations for the Differential Rate of Turnover of Female and Male Managers”, Journal Of Vocatıonal Behavıor 49 (1996),99-118.
- Tabachnick, G.Barbara - Fidell,S. Linda, Using Multivariate Statistics (6th ed.). Boston: Pearson Pearson New International Edition,2013.
- Tiwari, Mansi vd.,” A Study On The Effects Of Glass Ceılıng & Organızatıonal Commıtment On Corporate Women’s Turnover Intentıons”, Academy of Strategic Management Journal 18/2 (2019),1-10.
- TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu. “İstatistiklerle Türkiye”. Erişim 8 Temmuz 2019. https://biruni.tuik.gov.tr/yayin/views/visitorPages/index.zul
- Uysal, Şeyda, Etik Liderliğin Çalışanların İş Performansı Ve İş Tatmini Üzerine Etkisi: Bankacılık Sektöründe Mersin İli Örneği.Mersin: Toros Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
- Vargün, Hilal, Fatma. Yönetim İle İletişim, Eğitim Fırsatları Ve Esnek İş Programının, Duygusal Bağlılık Ve İş Tatminine Etkisi.( İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2018).
- Yew, Tek, Lew. “Job Satisfaction And Affective Commitment: A Study Of Employees İn The Tourism İndustry İn Sarawak, Malaysia”. Sunway Academic Journal 4(2007), 27-43.
- Yıldız, Sebahattin. “Türkiye’de Cam Tavan Sendromunun Varlığı Üzerine Bir Araştırma”. Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi 6/1 (2014),72-90.
- Yuen, Fai, Kum vd. “Determinants Of Job Satisfaction And Performance Of Seafarers”. Transportation Research Part A 110(Şubat 2018), 1-12. https://doi.org/10.1016/j.tra.2018.02.006
