Bu makalede Osmanlı’nın son dönemine ve Cumhuriyetin ilk yıllarına şahitlik etmiş olan Kelâmî Dergâhı şeyhi Muhammed Es’ad Erbilî’nin zikirle ilgili görüş- lerine yer verilmiştir. Kendisi tarîkat şeyhi olan Es’ad Erbili, konuyu ele alırken tarîkatlarda pratk olarak uygulanan zikrin pratik anlamını ve uygulama yönünü işlemiştir. Ayrıca Es’ad Erbili, zikr-i kül, cehrî zikir, haf zikir, hatm-i hâcegân ve rabıta gibi konuları da irtibatlı olarak ele almıştır. Bunun yanında Es’ad Efendi, zikrin faydalarından da bahsetmektedir. Makalede Es’ad Efendi’nin konuyla ilgili görüşleri ele alınırken, Es’ad Efendi’nin zikir halkasından da bazı örnek olaylar ifade edilmiştir.
This artcle studies the opinions of Muhammed Es’ad Erbili (1847/ 1931) who was a Master of the Kelami Dergah, and who witnessed the last period of Otoman Empire and the frst years of the Republic, and who is also shown as instgator of Menemen event, which is one of the most important events of the history of Republic, Himself being a Sheikh of the Suf Order, Es’ad Erbili has evidenced the issue through dhikr which is practced in various Suf paths. Es’as Efendi also takes account of the issue within the context of dhikr al-kull, the explicit dhikr, the hidden dhikr, and hatm al hajegan. In additon to this, Es’ad Efendi also mentoned about the befts of dhikr. The artcle also deals with the importance , effects and benefts of dhikr while dealing with the opinions of Es’ad Efendi about the subject