Author :
Abstract
Lider ve liderlik meselesi, sosyal psikolojinin en kapsamlı incelenen konularından biridir. Toplu halde yaşamak zorunda olan insanoğlu her zaman bir yö- netciye muhtaçtr. Liderler toplumun ihtyaçlarını en iyi şekilde karşılayabilen kişiler olarak ortaya çıkarlar. Ancak liderler rol ve işlevleri bakımından genelde otoriter, liberal ve demokratk olmak üzere üç tp olarak görünmektedirler. Her zaman için geçerli, tek ve en iyi bir liderlik tpi bulunmamaktadır. Tiplemeye bakılmaksızın, esnek olup koşullara uyabilen lider, en iyi liderdir. İbn Haldun, liderin oluşumu için asabiyet, devamı için ise adalet zaruri görmektedir. Buna karşılık Machiavelli ise, liderliği elde etmede ve devamını sağlamada her yolun meşru olduğunu söylemektedir. Max Weber de en iyi lider tpi olarak, karizmatk lider tplemesini öne çıkarmaktadır. Yine Weber’e göre, karizmatk liderlik zamanla rutnleşmekte ve demokrasiye dönüşmektedir
Keywords
Abstract
Leader and leadership issue, examined issues of social psychology is one of the most comprehensive. Batches of human beings who have tol ive always in need of a manager. People who know that best meets the needs of the community as a leader emerges. However, leader ofen authoritarian in terms of roles and functons, seem to be three types of liberal and democratc. Always valid, only the best and there is not a leadership type. Regardless of typecatng, the best leader is flexible and adapted conditons. İbn Khaldun, the leader fort he formaton of nervousness, are essental fort he contnuaton of the justce. Machiavelli on the other hand, however, to provide leadership in achieving and each path is legitmate to say more. Max Weber, as well as the type of a top leader, the charismatc leader of the highlights tple forward. However, according to Weber, charismatc leadership over tme routnizaton and becomes democracy.
Keywords
- 1 İbn Haldun asabiyet teriminin kendi düşüncesinde kapsadığı anlamı tam olarak ifade eden bir tarifini vermemiştir. Bu yüzden çeşitli araştırmacılar, asabiyet teriminin Mukaddime’de dayanışma ruhu, cemaat ruhu, grup duygusu, kabilecilik, kan bağı, sosyal dayanışma gibi kavramlardan biri veya bir kaçı karşılığında kullanıldığını ileri sürmüşlerdir. Bununla birlikte İbn Haldun asabiyeti dar anlamda savunma veya saldırı amacına yönelik mücadele gücü sağlayan toplum şuuru şeklinde anlamaktaysa da, Mukaddime’nin asabiyet konusunu işleyen ilk bölümlerinden anlaşıldığına göre, asabiyeti ırk bağlarının veya coğrafi, siyasal yahut da dini sebeplerin doğurduğu birlik ve dayanışma ruhu olarak incelemiştir. Mustafa Çağrıcı, “Asabiyet” TDV İslam Ansiklopedisi, TVD Yayınları, İstanbul, 1989, Cilt: III, s. 202. Kaynaklar
- Aron Raymond, Sosyolojik Düşüncenin Evreleri, Bilgi Yayınları, Çev: Korkmaz Alemdar. İstanbul, 1994.
- Aslantürk Zeki ve Amman Tayfun, Sosyoloji, İFAV Yayınları, İstanbul, 1999.
- Bahattin Ergezer, Liderlik ve Özellikleri, Ocak Yayınları, Ankara, 1992.
- Çağrıcı,Mustafa, “Asabiyet” TDV İslam Ansiklopedisi, TVD Yayınları, İstanbul, 1989.
- Dubaşi Hamit, İslam’da Otorite, İnsan Yayınları, Çev: Süleyman E. Gündüz, İstanbul, 1995.
- Duverger Maurice, Siyaset Sosyolojisi, Varlık Yayınları, Çev: Şirin Tekeli, İstanbul, 1993.
- Giddens Anthony, Max Weber Düşüncesinde Siyaset ve Sosyoloji, Vadi Yayınları, , Çev: Ahmet Çiğdem, Ankara, 1992.
- İbn Haldun, Mukaddime, MEB Yayınları, Çev: Z. Kadri Ugan, İstanbul, 1990.
- Kağıtçıbaşı Çiğdem, İnsan ve İnsanlar, Evrim yayınları, İstanbul, 1996.
- “Karizma”, Ana Britannica, Sabah Yayınları, İstanbul, 1994.
- “Karizma”, Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Milliyet yayınları, İstanbul, 1986.
- “Liderlik”, Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Milliyet Yayınları, İstanbul, 1986.
- Machiavelli, Hükümdar, Sosyal Yayınları, Çev: Sebahattin Bağdatlı, İstanbul, 1994.
- Özalp Enver, Sosyolojiye Giriş, A.Ü. Vakfı Yayınları, Eskişehir, 1995.
- Schroeder Ralph, Max Weber ve Kültür Sosyolojisi, Bilim ve Sanat Yayınları, Çev: Mehmet Kü- çük, Ankara, 1996.
- Şerif Muzaffer ve Şerif Garolyon W., Sosyal Psikolojiye Giriş, Sosyal Yayınları, Çev: M. Atakay ve A. Yavuz, İstanbul, 1996.
- Tekarsan Erdal, Sosyal Psikoloji, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1989.
- Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara, 1998.
- Weber Max,, Toplumsal ve Ekonomik Örgütlenme Kuramı, İmge Kitabevi, Çev: Özer Ozankaya, Ankara, 1995.
