Author :
Abstract
Bu çalışma Çerkes yazar Çetin Öner’in Dağlara Yazılıdır-1984 adlı romanının, Fransız tarihçi Pierre Nora’nın geliştirdiği hafıza mekânı kavramı açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Osmanlıdan günümüze Çerkes yazarlar, Çerkesleri konu edinen eserler yazmışlardır. Dolayısıyla bahse konu roman Yakın Dönem Çerkes Edebiyatı’nın Cumhuriyet Dönemi Türkçe yazılmış bir örneği niteliğindedir. Çalışmada Dağlara Yazılıdır romanı üzerinde ilişkisel türden bir tarama yapılmış ve betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. İnceleme sonucu romanda geleneksel ritüeller ile atlar, koku, kocakarı ilaçları, mızıka, saç kesme makinası, sürgün, savaş, ölüm, din, imam, mitoloji gibi hafıza mekanları bulunmuştur. Romanda yer alan bu hafıza mekanları, Çerkeslerin anavatanlarından uzakta sürdürdükleri yaşamlarında varolma, ayakta kalma çabası içerisinde tutundukları önemli hafıza mekanlarıdır. Romanda Çerkeslerin anavatan Heky (Xэky) yaşamı, Çerkeslerin Sürgünü, sürgün sonrası Hehes (Xэхэс) yaşamı, Rus-Kafkas Savaşları, Çerkeslerin Osmanlı’ya gelmelerinden sonra karşılaştıkları güçlükler, Seferberlik, Kurtuluş Savaşı, Ermeni Komitacılar ve Çukurova yaşamının güçlüğü bir çocuğun gözünden anlatılmaktadır. Eserin Çerkes kültürünün, geleneğe dayalı yaşam pratiklerinin, Çerkeslerin geçmişinin genç nesillere aktarılmasında ve değerler öğretiminde kullanılabileceği tarafımızdan değerlendirilmiştir.
Keywords
Abstract
This study aims to examine the novelist Cetin Oner's Mountains were Written -1984, in terms of the concept of memory space developed by French historian Pierre Nora. From the Ottoman to the present, Circassian writers have written works on the Circassians. Therefore, this novel is an example of the Circassian Literature in the Republican Period written in Turkish. In the study, a relational type survey was conducted on the novel Mountains were Written and analyzed with descriptive analysis method. As a result of the study, traditional rituals, horses, smell, crabs, harmonica, hair cutting machine, exile, war, death, religion, imam, mythology, such as memory spaces were found. These memory spaces in the novel are important places of memory where Circassians maintain their lives in their lives away from their homeland. In the novel, the homeland of Heky (Xэky) life, the exile of the Circassians, the life of Hehes (Xэхэс), the Russian-Caucasian wars, the difficulties of the Circassians after the arrival of the Ottomans, the mobilization, the War of Independence, the Armenian Committee and the difficulties of the life of Cukurova are explained from the eyes of a child. It has been evaluated by us that the Circassian culture, tradition-based life practices, Circassians' past can be used in the transfer of young generations and teaching values.
Keywords
- Aksoy, Elbruz. Benim Adım 1864, 2. Baskı. İstanbul:İletişim, 2018.
- Atik, Abdulkadir ve Erdoğan, Şeyma Bilginer. ‚Toplumsal Bellek ve Medya‛, Atatürk İletişim Dergisi 6 (Ocak 2014): 3.
- Forster, Edward Morgan. Roman Sanatı, Trc., Ünal Aytür, İstanbul: Adam Yayınları, 2001.
- Koç Üniversitesi Yayınları, 2010.
- Kavcar, Cahit.. Edebiyat ve Eğitim, Ankara: Engin Yayınları, 1999.
- Nora, Pierre. Hafıza Mekanları. Trc. Mehmet Emin Özcan. Ankara: Dost Kitabevi, 2006.
- Öner, Çetin. Dağlara Yazılıdır. roman. İstanbul: Can Yayınları, 1984.
- Plisnier, Charles. Roman Üzerine Düşünceler Trc., Hilmi Uçan, Ankara: Hece Yayınları, 2003.
- Schudson, Michael. ‚Dynamics of Distortion in Collective Memory‛, içinde Memory Distortion, How Minds, Brains and Societies Reconstruct the Past, (ed.) Daniel Schacter, Cambridge, London: Harvard University Press, 1997
- Tımıj, Hamişe. Hehes Düney: Oruoatehemre heşıpıka tıhığehemre, Nalçik: Elbruz, 2004.
- Biyografya beta. ‚Çetin Öner‛. Erişim: 27 Ağustos 2018.
