Author :
Abstract
Biyolojik ve fizyolojik bir işlemden öte olan yemek, siyasi, dini, sosyal ve ekonomik anlamlarla yüklü bir semboller yumağıdır. Bir yemek eşitliği, eşitsizliği, meşruiyet, rütbeyi, cömertliği, memnuniyet ve memnuniyetsizliği sembollerle içinde barındırmaktadır. Yeryüzünde yaşayan bütün mutfaklarda olduğu gibi, Türk milletinin mutfağında da çeşitli semboller bulunmaktadır. Yemek, eski Türklerde yönetim için bir meşruiyet kaynağı olmuştur. Yine eski Türklerde yemek, insanların statülerinin belirlendiği en önemli kültürel zemini oluşturmaktaydı. Türklerin İslamlaşma süreci ile birlikte dini semboller Türk mutfağında yoğun olarak görülmeye başlanmıştır. Süreç içerisinde İslami sembollerle sarılı bir mutfak haline gelen Türk mutfağında, bazı besinler daha çok öne çıkmış- tr. Bunlar arasında su, ekmek, tuz, zeytin ve hurma gibi yiyecekler, bereket ve sağlığın bir göstergesi olarak dini-kültürel kaynaklı sembolik besinler olarak ayrıcalıklı bir yere sahiptirler.
Keywords
Abstract
Other processed food that biological and physiological, politcal, religious, social, and economic meanings of symbols loaded ball. A dining equality, inequality, legitmacy, rank, generosity, satsfacton and dissatsfacton is steeped in symbols. Living on earth as it is in every kitchen, there are various symbols of the Turkish naton in the kitchen. The food has been a source of legitmacy for the ancient Turks management. However, the ancient Turkic dining, and cultural background of the people were the most important status is determined. Busy with the process of Islamizaton of the Turks in Turkish cuisine to be seen as religious symbols. Islamicsymbols in the process of Turkish cuisine that has become wrapped around the kitchen, some food are more prominent. These include water, bread, salt, foods such as olive and palm, as an indicator of fertlity and healty in a privileged placein the religiou-cultural origin are symbolic foods.
Keywords
- Akgündüz, Ahmet, Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri, İstanbul: Fey Vakfı Yayınları, 1990.
- Araz, Nezihe, ‘’Türk Yemek Geleneği’’ İçinde: Birinci Milletlerarası Yemek Kongresi (Türkiye 25- 30 Eylül), Derleyen: Fevzi Halıcı, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1986.
- Araz, Nezihe, ‘’Türk Yemek Töresi’’ İçinde: ikinci Milletlerarası Yemek Kongresi (Türkiye 3-10 Eylül), Düzenleyen: Fevzi Halıcı, Konya: Konya Kültür ve Turizm vakfı Yayınları, 1989, s. 33-34.
- Chase, Holly, ‘’Meyhane Mi? McDonald’s Mı?: İstanbul’da Ayak Üstü Yemeğin Evrimi’’, İçinde: Zubaide, Sami ve Tapper, Richard, Ortadoğu Mutfak Kültürleri, Çev: Ülkün Tansel, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2009.
- Dietler, Michael, “Feast and Commensal Politics in the Political Economy: Food, Power and Status in Prehistoric Europe.” İçinde: Wiessner and Schiefenhövel, Food and the Status Quest, 1998.
- Ergin, Muharrem, Orhun Abideleri, İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 2000.
- Gizerler, Müşerref, Türk Mutfağı ve Edirne’de Yemek Kültürümüz, Edirne: Edirne Valiliği Yayın- ları, 2004.
- Koçu, Reşat Ekrem, Yeniçeriler, İstanbul: Doğan Yayınları, 2004.
- Ögel, Bahattin, “Türk Mutfağının Gelişmesi ve Türk Tarihi Gelenekleri”, İçinde: Arif Bilgin ve Özge Samancı, Türk Mutfağı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2008.
- Sürücüoğlu, Metin Saip, “Selçuklularda Beslenme ve Mutfak Kültürü”, İçinde: Kamil Toygar ve Nimet Berkok Toygar, Türk Mutfak Kültürü Üzerine Araştırmalar, Ankara: THKATV Yayınları, 2008.
- Tapper, Richard, ‘’Kan, Şarap, Su: Ortadoğulu Müslümanlarda İçkinin Toplumsal ve Simgesel Yanları’’, İçinde: Zubaide, Sami ve Tapper, Richard, Ortadoğu Mutfak Kültürleri, Çev: Ülkün Tansel, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2009.
- Trepanier, Nikolas, “14. Yüzyıl Anadolu’sunda Yemek Kültürü”, İçinde: Arif Bilgin ve Özge Sa- mancı, Türk Mutfağı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2008.
- Tufan, Ömür, ‘’Helvahane ve Osmanlı’da Helva Kültürü’’, İçinde: Arif Bilgin ve Özge Samancı, Türk Mutfağı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2008.
- Yerasimos, Stefanus, Sultan Sofraları: 15. Ve 16. Yüzyılda Osmanlı Saray Sofraları, İstanbul: YKY Yayınları, 2002.
- Yusuf Has Hacib, Kutadgu Bilig, Haz: Reşit Rahmeti Arat, Ankara: TTK Yayınları, 1947.
